بررسي رعشه اعضاء بدني در پرتو رابطه نفس و بدن از ديدگاه ابن سينا و مقايسه اجمالي آن با ديدگاه ملاصدرا

تعلق نفس ناطقه به بدن و رابطه اين دو با هم از مهم ترين مسائل در حكمت سينوي و متعاليه است كه مباحث بسياري را تحت الشعاع خويش قرار مي دهد. يكي از اين موارد، حدوث رعشه در عضو يا اعضاء بدني مي باشد. به هنگام رعشه مقتضاي حركت ارادي نفس ناطقه با مقتضاي طبيعت عضو بدني ناسازگار مي گردد. بدين صورت كه مثلاً نفس ناطقه حركت دست به سوي چپ يا سكون را اراده مي نمايد ولي طبيعت اين عضو در تعارض با آن قرار دارد و به گونه ديگري حركت مي كند. ابن سينا عواملي را در مورد چگونگي حدوث رعشه بيان مي دارد كه مهم ترين آنها عبارت اند از: ضعيف گشتن اعضاء بدني به جهت عوامل نفساني، سست شدن اعصاب در اعضاء بدني و اختلال حركتي اعضاء بدني به دليل عوامل مادي خارجي. ملاصدرا نيز عروض رعشه را به دليل اختلال در كاركرد قواي بدني و مادي مي داند. در پژوهش حاضر اثبات گرديد كه همه اين عوامل مورد نظر ابن سينا در پرتو رابطه نفس ناطقه با بدن قابل تحليل و بررسي هستند و لذا مهم ترين عامل حدوث رعشه، اختلال در اين رابطه مي باشد.