الگوي رفتار ارتباطي مبتني بر تقواي اجتماعي با رويكرد تحليل محتواي آيات ناظر به تقوا

تقوا از واژگان كليدي قرآن كريم است كه گستره كاركرد آن علاوه بر سعادت فردي، رشد و كمال جامعه را نيز دربرمي گيرد. تقواي اجتماعي، به اين معنا كه تعداد كثيري از آحاد جامعه عامل به تقوا باشند تا اندازه‌اي كه عموميت رفتار جامعه نشانگر رعايت تقوا در سطوح مختلف خانواده، اجتماع و سياست باشد، بخش قابل ملاحظه اي از اين مفهوم قرآني را به خود اختصاص داده است. اين پژوهش به دنبال ارايه پاسخي روشمند به اين پرسش است كه از نگاه قرآن، تقواي اجتماعي چه الگوي رفتاري را در روابط ميان فردي به جامعه پيشنهاد مي كند؟ بررسي بيش از دويست آيه ناظر به تقوا در فرايندي روش محور نشان داد قرآن كريم در كليت طرح مباحث تقوامحور خود، به دنبال ارايه الگوي رفتاري خاصي در ارتباطات اجتماعي افراد است. اين پژوهش براي دست يابي به اين الگو از روش تحليل محتوا در دو سطح كمي و كيفي استفاده كرده است. بر اساس تحليل هاي انجام شده از آيات ناظر به تقوا، اين آيات در سه دسته ي اصلي عوامل بسترساز(%19)، نتايج(%49) و پيامدها(%32) قرار گرفت كه با تقسيم هر كدام از اين دسته ها به موضوعات فرعي، در پايان، مدل مفهومي رفتار ميان فردي مبتني بر تقواي اجتماعي در چهار مرحله ي عوامل زمينه ساز تقوا، شكل گيري تقوا، نتايج عملياتي نمودن تقوا و پيامدهاي رفتارهاي تقوابنيان طراحي گرديد كه دو مرحله ي اول به عنوان مقدمه و مرحله ي آخر به عنوان مؤخره در نظر گرفته شده است .