مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - اثربخشي آموزش كاهش استرس مبتني بر ذهن‌آگاهي بر افكار خودآيند منفي دانش‌آموزان دختر با دشواري در نظم‌جويي هيجاني

چكيده فارسي :

پژوهش حاضر با هدف بررسي اثربخشي آموزش كاهش استرس مبتني بر ذهنآگاهي بر افكار خودآيند منفي دانشآموزان دختر با دشواري در نظم جويي هيجاني انجام گرفت. اين پژوهش نيمه آزمايشي با طرح پيش آزمون- پس آزمون با گروه گواه و دوره پيگيري سه ماهه بود. جامعه آماري پژوهش، 228 دانش آموز دختر دوره اول متوسطه با دشواري در نظم جويي هيجاني شهر تهران در سال تحصيلي 1400 - 1399 در نظر گرفته شد. در اين پژوهش تعداد 31 دانش آموز با روش نمونه گيري هدفمند انتخاب و با گمارش تصادفي در گروههاي آزمايش و گواه قرار گرفتند. گروه آزمايش آموزش كاهش استرس مبتني بر ذهن آگاهي را طي يك ماه در 10 جلسه 75 دقيقه اي به صورت آنلاين دريافت نمودند. پرسشنامه هاي مورد استفاده در اين پژوهش شامل پرسشنامه افكار خودآيند منفي ) NATQ ( )هولون و كندال، 1980 ( و پرسشنامه دشواري تنظيم هيجان ) DERQ ( )گراتز و رومر، 2004 ( بود. داده ها به شيوه تحليل واريانس آميخته مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج نشان داد كه آموزش كاهش استرس مبتني بر ذهن آگاهي بر افكار خودآيند منفي و دشواري در نظم جويي هيجاني دانش آموزان دختر با دشواري در نظم جويي هيجاني تأثير معنادار داشته است (p 0.001) . بر اساس يافته هاي پژوهش ميتوان چنين نتيجه گرفت كه آموزش كاهش استرس مبتني بر ذهن آگاهي با بهره گيري از فنوني همانند كسب آگاهي نسبت به اعمال پنج حس اصلي بدن، هيجانات، عملكرد عضلات و آگاهي نسبت به زمان حال ميتواند به عنوان يك روش كارآمد جهت كاهش افكار خودآيند منفي و دشواري در نظم جويي هيجاني دانش آموزان دختر با دشواري در نظم جويي هيجاني مورد استفاده قرار گيرد. پژوهش حاضر با هدف بررسي اثربخشي آموزش كاهش استرس مبتني بر ذهن‌آگاهي بر افكار خودآيند منفي دانش‌آموزان دختر با دشواري در نظم‌جويي هيجاني انجام گرفت. اين پژوهش نيمه‌آزمايشي با طرح پيش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه و دوره پيگيري سه ماهه بود. جامعه آماري پژوهش، 228 دانش‌آموز دختر دوره اول متوسطه با دشواري در نظم‌جويي هيجاني شهر تهران در سال تحصيلي 1400-1399 در نظر گرفته شد. در اين پژوهش تعداد 31 دانش‌آموز با روش نمونه‌گيري هدفمند انتخاب و با گمارش تصادفي در گروه‌هاي آزمايش و گواه قرار گرفتند. گروه آزمايش آموزش كاهش استرس مبتني بر ذهن‌آگاهي را طي يك ماه در 10 جلسه 75 دقيقه‌اي به صورت آنلاين دريافت نمودند. پرسشنامه‌هاي مورد استفاده در اين پژوهش شامل پرسشنامه افكار خودآيند منفي (NATQ) (هولون و كندال، 1980) و پرسشنامه دشواري تنظيم هيجان (DERQ) (گراتز و رومر، 2004) بود. داده‌ها به شيوه تحليل واريانس آميخته مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج نشان داد كه آموزش كاهش استرس مبتني بر ذهن‌آگاهي بر افكار خودآيند منفي و دشواري در نظم‌جويي هيجاني دانش‌آموزان دختر با دشواري در نظم‌جويي هيجاني تأثير معنادار داشته است (001/0P ). بر اساس يافته‌هاي پژوهش مي‌توان چنين نتيجه گرفت كه آموزش كاهش استرس مبتني بر ذهن‌آگاهي با بهره‌گيري از فنوني همانند كسب آگاهي نسبت به اعمال پنج حس اصلي بدن، هيجانات، عملكرد عضلات و آگاهي نسبت به زمان حال مي‌تواند به عنوان يك روش كارآمد جهت كاهش افكار خودآيند منفي و دشواري در نظم‌جويي هيجاني دانش‌آموزان دختر با دشواري در نظم‌جويي هيجاني مورد استفاده قرار گيرد.