تأثير تغييرات كاربري اراضي بر ديناميك رودخانه كليبرچاي (مسير پيغام تا روستاي كيارق)

رودخانه‌ها پديده‌هايي فعال هستند كه دائماً بستر و كناره‌هاي خود را دستخوش تغيير قرار مي‌دهند. رودخانه كليبرچاي از مهم‌ترين رودخانه در منطقه ارسباران است كه زهكش اصلي حوزه كليبرچاي به رودخانه دائمي ارس هست. اين مطالعه با هدف تعيين كمي تغييرات كاربري اراضي بر روي ديناميك رودخانه در امتداد رودخانه كليبرچاي در آذربايجان شرقي، براي يك دوره 20 سال (2000-2020) انجام ‌شده است. مورفولوژي و بررسي كانال رودخانه كليبرچاي براي سال‌هاي 2000 و 2010 و 2020 با استفاده از تصاوير ماهواره لندست، مورد ارزيابي قرار گرفته است. از شاخص‌هاي تفاضل آب نرمال شده و شاخص اصلاحي تفاضل آب نرمال شده و نيز جهت آشكارسازي و تعيين نوع كاربري‌ها، از طريق روش طبقه‌بندي نظارت‌شده استفاده‌ شده است. از تصاوير ماهواره‌ Google Earth، براي ارزيابي نتايج شاخص‌هاي مورد استفاده، بهره گرفته شد. تغييرات ديناميك جانبي مجراي رودخانه كليبرچاي در طول 20 سال گذشته با استفاده از روش ‌ترانسكت و ضريب خميدگي و نرخ مهاجرت مجرا و مورد بررسي قرار گرفت. طي بازه زماني20 سال، علي‌رغم ايجاد ميانبرها و مهاجرت جانبي، ميانگين مقادير سينوزيته و شعاع انحناي مجراي رودخانه كليبرچاي تغييرات چشمگيري نداشته است. روند بازه‌ها‎‎ بيشتر از الگوي مئاندري پيروي مي‌كنند و تنها ترانسكت شماره 7 از الگوي مئاندري به الگوي سينوسي تغيير حالت داده است. اين امر نشان مي‌دهد كه رودخانه در تعادل ديناميك مي‌باشد و در 20 سال گذشته تغييرات زيادي را تجربه نكرده است. در تحليل كاربري اراضي هر چه از سال 1379 به سمت سال 1399 حركت نماييم بر ميزان اراضي مراتع افزوده ‌شده و از ميزان اراضي باير و بيرون‌زدگي سنگي كاسته شده است. همچنين در بازه زماني 20 ساله به مقدار جنگل‌ و اراضي جنگلي  منطقه مطالعاتي افزوده‌ شده است كه با توجه به خالي شدن برخي از روستاها به خاطر مهاجرت و خالي شدن سكنه در روستاها و غيرقابل‌دسترس بودن مناطق جنگلي قابل‌قبول به نظر مي‌رسد.