تغييرات آناتوميكي اندام‌هاي هوايي و ريشه در انگور ياقوتي تحت تأثير شوري

شوري يكي از مهم‌ترين تنش‌هاي محيطي است كه مي‌تواند تغييرات آناتوميكي قابل توجهي در بافت‌هاي داخلي اندام‌هاي گياهي ايجاد كند. به‌منظور مطالعه اثر شوري ناشي از كلريدسديم بر بافت‌هاي داخلي اندام‌هاي هوايي و ريشه انگور ياقوتي، اين پژوهش در قالب طرح كامل تصادفي با اعمال شوري در چهار سطح صفر (شاهد)، 25، 50  و100 ميلي‌مولار كلريدسديم در 3 تكرار و در هر تكرار 2 نهال يك‌ساله در شرايط گلخانه و طي دو سال متوالي 1399 و 1400 به اجرا درآمد. اندام‌هاي مختلف گياه شامل ريشه، ساقه، برگ، دمبرگ و رگبرگ با استفاده از روش‌هاي متداول نمونه‌برداري، تثبيت نمونه‌ها، برش‌دهي، رنگ‌آميزي و مشاهدات ميكروسكوپي مورد بررسي قرارگرفتند. نتايج ذيل طي دو سال حاصل شد و يافته‌هاي سال دوم، نتايج سال اول را مورد تأييد قرار داد: در ساقه: ضخامت اپيدرم تا سطح شوري 50 ميلي‌مولار افزايش و در تنش 100ميلي‌مولاركاهش نشان داد، در تنش 100 ميلي‌مولار افزايش ضخامت اسكلرانشيم و مغز و نيز زياد شدن تعداد دستجات‌آوندي كه به‌صورت باريك و متراكم دركنار هم قرار گرفته بودند، مشاهده گرديد، درحالي‌كه ضخامت كلانشيم، كامبيوم، فلوئم، متاگزيلم، پروتوگزيلم وكورتكس ساقه در مقايسه با شاهد كاهش نشان دادند. در ريشه: كاهش ضخامت كورتكس و افزايش تعداد و ضخامت دستجات‌آوندي، قطر مغز و استوانه‌آوندي و ضخامت بيشتر پريدرم در تنش 100 ميلي‌مولار در مقايسه با شاهد مشاهده شد و هم‌چنين تمركز آوندهاي چوب به سمت بافت مغز پديدار گرديد. در دمبرگ: افزايش ضخامت اسكلرانشيم و تعداد دستجات‌آوندي همراه با كاهش ضخامت فلوئم،كامبيوم، متاگزيلم، پروتوگزيلم و كورتكس در تنش 100 ميلي‌مولار در مقايسه با شاهد رؤيت گرديد. در برگ و رگبرگ اصلي: تنش 100 ميلي‌مولار منجر به كوچك‌تر و متراكم‌تر شدن سلول‌هاي پارانشيمي نردباني همراه با افزايش تعداد آن‌ها، كمتر وكوچك‌تر شدن سلول‌هاي پارانشيمي اسفنجي دركنار افزايش فضاي بين‌سلولي آن‌ها و افزايش ضخامت اپيدرم برگ در مقايسه با شاهد شد. هم‌چنين در تنش 100 ميلي‌مولار افزايش تعداد دستجات‌آوندي، ضخامت اسكلرانشيم و قطر مغز همراه با كاهش ضخامت دستجات‌آوندي و كلانشيم در رگبرگ اصلي برگ در مقايسه با شاهد رؤيت گرديد. علاوه‌ بر ظهور ويژگي‌هاي بالا، تعداد متعددي بلورهاي نمكي در همه اندام‌هاي تنش‌ديده گياه به‌ويژه در ريشه  نيز جود داشت.