مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - تأثير تنش كم‌آبي بر عملكرد، صفات كمي و كيفي هيبريدهاي حاصل از تلاقي ارقام تجاري سيب‌زميني

چكيده فارسي :

اين پژوهش به منظور بررسي تأثير تنش كم‌آبي بر عملكرد، صفات كمي و كيفي هيبريدهاي حاصل از تلاقي ارقام تجاري سيب‌زميني، به مدت دو سال اجرا گرديد. هر دو آزمايش به‌صورت كرت‌هاي خرد‌شده بر پايه طرح كامل تصادفي و در سه تكرار در گلخانه شركت كشاورزي زرع گسترآرتا اردبيل در سال 97-1396 انجام گرفت. فاكتور اصلي شامل سه سطح آبياري (100، 85 و 70 درصد نياز آبي گياه) و فاكتور فرعي شامل 12 جمعيت سيب‌زميني بود. نتايج تجزيه واريانس صفات مورد ارزيابي نظير تعداد غده در بوته، تعداد ساقه اصلي در بوته، عملكرد غده، درصد ماده خشك، وزن مخصوص غده و درصد نشاسته غده در سطوح آبياري و هيبريدها نشان داد كه بين هيبريد‌هاي مورد مطالعه از نظر كليه صفات مورد ارزيابي اختلاف معني‌داري در سطوح احتمال يك و پنج درصد وجود داشت. به منظور بررسي اختلاف بين سطوح آبياري بايد اذعان داشت از نظر كليه صفات مورد ارزيابي به جز درصد ماده خشك غده، وزن مخصوص غده و درصد نشاسته غده اختلاف معني‌دار مشاهده گرديد. از نظر اثر دوجانبه سطوح آبياري × رقم به جز درصد ماده خشك غده، وزن مخصوص غده و درصد نشاسته غده در بقيه صفات اختلافات معني‌داري مشاهده گرديد. تيمار 100 درصد آب قابل استفاده درتلاقي (♀Luca × Esprit♂) با ميانگين 53.56 تن در هكتار بيشترين عملكرد غده و تيمارهاي 85 درصد آب قابل استفاده در تلاقي (♀Agaria × Esprit♂) و 70 درصد آب قابل استفاده درتلاقي (♀Agaria × Esprit♂) به‌ترتيب با ميانگين‌هاي 20.17 و 18.70 تن در هكتار كمترين عملكرد غده را به خود اختصاص دادند. تلاقي (♂Banba × Esprit♀) با ميانگين 21.54 درصد بيشترين درصد ماده خشك را داشته و در گروه برتر قرار گرفتند، لذا با در نظر گرفتن اين موضوع تلاقي (♂Banba × Esprit♀) براي فراوري (چيپس) قابل توصيه مي‌باشد. نتايج همبستگي بين صفات مورد ارزيابي تيمارهاي آبي نشان داد كه در تيمار 85 درصد نيازآبي همبستگي بين عملكرد غده با ماده خشك غده، وزن مخصوص و درصد نشاسته غده در سطح يك درصد معني دار بود. همبستگي بين تعداد ساقه اصلي در بوته با تعداد غده در بوته با افزايش تنش، منفي و افزايش يافته است.همبستگي منفي و معني‌داري در هر سه سطح آبياري 100، 85 و 70 بين درصد ماده خشك غده با وزن مخصوص غده و درصد نشاسته غده مشاهده گرديد‌. با توجه به عملكرد بالاي غده هيبريد (Luca × Esprit) در هر سه شرايط محيطي پيشنهاد مي‌شود در آزمايشات آتي از اين هيبريد استفاده شود.