تأثير باكتري‌هاي محرك رشد توليد‌كننده ACC - دآميناز، IAA‌، سيدروفور و حل‌كننده فسفات بر شاخص‌هاي رشد، كلروفيل، پرولين و پروتئين يونجه در سطوح مختلف شوري

باكتري‌هاي محرك رشد گياهي (PGPR) گروه وسيعي از باكتري‌ها را شامل مي‌شود كه مي‌توانند به‌طور مستقيم و يا غيرمستقيم، كميت و كيفيت رشد گياه را بهبود بخشند. اين پژوهش به منظور غربالگري سويه‌هاي PGPR با صفات مختلف محرك رشد در خاك‌هاي آهكي و استفاده از اين سويه‌هاي PGPR به‌عنوان تلقيح بيولوژيكي يونجه انجام شد. در اين راستا در پاييز 1399 در مجموع 45 نمونه خاك آهكي از ناحيه ريزوسفري گياهان مختلف در جنوب استان فارس برداشت شد. تعداد 181 جدايه، جداسازي شدند. در غربالگري اوليه تعدادي از آن‌ها داراي خصوصيت انحلال فسفات، توليد سيدروفور و توليد ايندول استيك اسيد (IAA) بودند. در غربالگري ثانويه‌، جدايه‌هاي برتر در اين سه خصوصيت محرك رشدي انتخاب شدند و جدايه SF1038 در انحلال فسفر، جدايه SF1092 در توليد سيدروفور و جدايه SF1050 در توليد IAA به‌عنوان جدايه برتر انتخاب گرديدند. در آزمون توليد ACC‌-‌دآميناز‌، هر سه جدايه برتر توانستند اين آنزيم را توليد كنند. شناسايي مولكولي جدايه‌ها، از طريق تكنيك توالي يابي ژن 16S rRNA صورت گرفت و جدايه‌هاي SF1038‌، SF1050 و SF1092 به‌ترتيب متعلق به گونه‌هاي Bacillus Cereus‌، Pseudomonas Syringae و Pseudomonas Alcaliphila بودند كه در پايگاه NCBI ثبت گرديدند. در آزمايشات گلخانه‌اي مشخص گرديد، تلقيح باكتري Pseudomonas Alcaliphila بهترين عملكرد را در طول اندام هوايي، وزن خشك اندام هوايي، توليد كلروفيل، توليد پروتئين خام يونجه (medicago sativa L.) و كمترين توليد پرولين را تحت تنش شوري نشان داد، در‌حالي‌كه تلقيح باكتري Pseudomonas Syringae عملكرد بهتري را در طول و وزن خشك ريشه داشت. گرچه تلقيح باكتري Bacillus Cereus باعث افزايش در شاخص‌هاي رشد و پارامترهاي بيوشيميايي نسبت به شاهد گرديد، اما از دو جدايه برتر ديگر عملكرد ضعيفتري داشت. تلقيح با Pseudomonas Alcaliphila ميزان كلروفيل كل معادل 10.23 ميلي‌گرم بر گرم را به ثبت رساند كه افزايش 13 درصدي را نسبت به شاهد در شوري 2 dS m-1 داشته است. در مورد توليد پرولين تيمار شاهد در شوري 7 dS m-1 با ميانگين 1.177 ميكرومول بر گرم بيشترين، و تيمار تلقيح‌شده با Pseudomonas Alcaliphila در شوري 2 dS m-1 با توليد 0.173 ميكرومول بر گرم كمترين پرولين را توليد نموده است. هم‌چنين توليد پروتئين خام در تيمارهاي تلقيح‌شده با Pseudomonas Alcaliphila و Pseudomonas Syringae در شوري 2 dS m-1 به‌ترتيب با 13.94 و 13.87 ميلي‌گرم بر گرم بهترين عملكرد را داشته‌اند و اختلاف معني‌داري در سطح 5 درصد ندارند. در همه تيمارهاي باكتريايي، با افزايش شوري از 2 به 7 دسي‌زيمنس بر متر، در همه شاخص‌هاي رشد كاهش معني‌دار رخ داده است، اما تلقيح با باكتري‌هاي PGPR سبب افزايش شاخص‌هاي رشد و پارامترهاي بيوشيميايي نسبت به شاهد در شرايط شوري بيشتر شده است. به اين ترتيب، مي‌توان نتيجه گرفت، سويه Pseudomonas Alcaliphila مي‌تواند براي بهره‌برداري به‌عنوان يك تلقيح زيستي يا كود زيستي در خاك‌هاي آهكي و تحت تنش شوري استفاده شود تا بهره‌وري بهتر و پويايي اكولوژيكي را فراهم نمايد.