غربالگري نتاج حاصل از تلاقي برخي ارقام دانه‌‌دار و بي‌‌دانه انگور به‌منظور شناسايي نژادگان‌‌‌هاي بي‌‌دانه برتر

برنامه به‌نژادي انگور در پرديس كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه تهران در سال 1375 با تلاقي هفت رقم والد مادري دانه‌‌دار (موسكات سياه، تبرزه، ديزماري، الحقي، قزل اوزوم، رجبي سفيد و علي بابا) و چهار رقم والد پدري بي‌‌دانه از ارقام داخلي (بي‌‌دانه سفيد، بي‌‌دانه قرمز، ياقوتي و عسكري) آغاز شد و در سال‌‌هاي 1398 و 1399 به‌ترتيب 223 و 276 نژادگان‌ از آن با تربيت بوته‌‌اي (خزنده) مورد ارزيابي صفات كمي و كيفي قرار گرفتند. زمان گلدهي و صفات مربوط به ميوه و بذر اندازه‌‌گيري و ثبت شد. براساس نتايج، بيشترين درصد ضريب تنوع در تعداد بذور شناور و ته نشين شده يك حبه، رنگ و وزن خشك يك حبه، وزن خوشه و كمترين ضريب تنوع مربوط به pH عصاره ميوه و عرض حبه بود. بين صفت حبه با شاخص دانه‌‌داري همبستگي مثبت وجود داشت. ميزان بي‌‌دانگي در سال اول 17.93 % و در سال دوم 9.05 % بود و وزن تر بذر يك حبه در كلاس‌‌هاي بي‌‌دانه، تا حدي بي‌‌دانه، تا حدي دانه‌‌دار و دانه‌‌دار در سال دوم به‌ترتيب 0.02، 0.05، 0.07 و 0.1 ثبت شد. در مقايسه با والدين پدري و گروه شاهد و با توجه به وزن و اندازه حبه و صفت بي‌‌دانگي در سال 1398 نژادگان‌‌‌هاي G135 ،H126 ،H139 ،H171 و در سال 1399 نژادگان‌‌‌هاي B60 ،D66 ،H124 ،H139 برتر ارزيابي شدند. همچنين در اين پژوهش نژادگان‌‌‌هاي نسبتاً بي‌‌دانه E147 ،G110 ،C88 ،I67 ،F125  با توجه به صفات مطلوب به عنوان نژادگان‌‌‌هاي برتر انتخاب شدند. در نهايت نژادگان‌‌‌هاي بي‌‌دانه H139 با وزن حبه 2.6 گرم و D66 با وزن حبه 3.3 گرم براي مطالعه بيشتر و معرفي به عنوان ارقام جديد توصيه مي‌‌شوند.