بررسي تطبيقي عوالم غيب مطلق از منظر ابن‌عربي و د لئون

الوهيت و ربوبيت دو مرتبه از مراتب غيبي هستي هستند كه در هستي‌‌شناسي جايگاه خاصي دارند. مقاله حاضر پژوهش تطبيقي آراء ابن‌‌عربي و د لئون در موضوع عوالم غيب مطلق است. مراد از عوالم غيب مطلق در‌ اين پژوهش، مرتبه الوهيت، به اعتبار وجه ذاتي و اسمائي، و مرتبه ربوبيت، به اعتبار وجه ذاتي، است كه از منظر هستي‌‌‌شناسي مستقيماً با عالم عين در ارتباط نيستند. نتايج‌ اين پژوهش با خوانش آثار‌ اين دو نويسنده و شروحي كه بر آن نگاشته شده جمع‌آوري، تحليل و طبقه‌بندي شده است. مطلوب‌ اين پژوهش تبيين علت پيدايي عوالم غيب مطلق و نيز ارتباط آن‌‌ها با وحدت ذات و عوالم فروتر مي‌‌باشد. نتايج ناشي از ‌ اين پژوهش نشان مي‌‌دهد كه در رويكرد هستي‌‌شناسانه‌ اين دو متفكر الوهيت محل ظهور أسماء ذات و ربوبيت، مقام ظهور افعال هستند كه هر كدام وجوه خاصي دارند.‌ اين مراتب به لحاظ وجه ذاتي، بي‌‌نياز از خلق و به جهت وجه أسمايي، نقطه آغازين ظهور أسماء هستند. از‌‌ آن‌‌جاكه الوهيت از منظر هر دو متفكر با ذات  تمايز چنداني ندارد تناقض‌‌گويي در توصيف‌ اين مرتبه شايان توجه است. همچنين ربوبيت به لحاظ ذات، ظلمت و غيب مطلق و به لحاظ وجه خلقي، اعيان مظاهر خلق و غيب نسبي است. به‌‌‌رغم شباهت‌هاي شايان توجهي كه در رويكرد دو متفكر به الوهيت و ربوبيت شده در توصيفات آن‌‌ها از ‌ اين دو عالم، ترجيح رويكرد معرفت‌‌شناسانه ابن عربي بر رويكرد وجودشناسي د لئون آشكار است؛ از ‌ اين رو تبيين آن‌‌ها از علت ظهور تا حدي متفاوت مي‌‌شود.