عنوان مقاله :
دلالتهاي اعتقادي و شبهات كلامي داستان موسي و خضر عليهمالسلام
پديد آورندگان :
سليماني بهبهاني ، عبدالرحيم پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي
كليدواژه :
سوره كهف , موسي و خضر , علم غيب , علم به حوادث آينده , قاعده لطف , شبهه شرور , شبهات كلامي
چكيده فارسي :
آيات 60 تا 82 سوره كهف، داستان ملاقات موسي و خضر عليهمالسلام را گزارش كرده است. حوادثي كه در مدت همنشيني و مصاحبت اين دو شخصيت الهي به وقوع پيوسته، موضوع بحث يا مستند برخي ديدگاهها در علم فقه، اخلاق و تربيت، كلام و ... شده است. نوشتار حاضر كه به سبك توصيفي تحليلي سامان يافته، با بازخواني وقايعي كه در اين ملاقات رخ داده، در پي استخراج دلالتهاي اعتقادي و پاسخ به شبهات مستند به برخي از آيات اين داستان است. در آثار تفسيريِ داراي رويكرد كلامي، به صورت پراكنده و مختصر به اين موضوع پرداخته شده است، اما مقالاتي كه در باره آيات مذكور نوشته شده، عمدتاً فاقد رويكرد كلامي است و از نگاه اخلاقي، تربيتي و عرفاني به آن نگريستهاند. در اين پژوهش بر مواردي از معارف اعتقادي تمركز شده كه به صورت مستقيم و بيواسطه، از نفس آيات قرآن استنتاج ميشوند و نيازمند گزارشهاي فرا قرآني و پيشفرضهاي اختلافي نيستند، يا حداقل، كمترين نياز را داشته باشند. مهمترين دلالتهاي اعتقادي آيات مورد بحث، به عنوان دستاوردهاي پژوهش را ميتوان چنين برشمرد: امكان برخورداري برخي انسانها از علم غيب با افاضه الهي؛ تكليفآور بودنِ قسمي از اقسام علم غيب اولياء؛ تأييدي بر قاعده كلامي لطف؛ رمزگشايي از حكمت برخي پديدههاي ناگوار و پاسخي به شبهه شرور.