سنگ‌نگاري و شيمي كاني دايك‌هاي تفريتي و بيگانه‌سنگ‌هاي همراه، شمال خاور مشكين‌شهر(شمال باختر ايران)

منطقه مورد مطالعه در استان اردبيل و شمال خاور شهرستان مشكين‌شهر و از  نظرساختاري در زون البرز باختري-آذربايجان واقع شده است. دايك‌هاي تفريتي داراي بيگانه‌سنگ‌هاي (زينوليت‌ها) پيروكسنيتي و گابرويي هستند. كاني ‌شناسي دايك تفريتي و بيگانه‌سنگ‌ها شامل پلاژيوكلاز، كلينوپيروكسن، آنالسيم، آمفيبول، اليوين، فلوگوپيت بوده و بافت ميكروليتيك پورفيريك، ميكروكريستالين، گرانولار و كومولايي عمده ترين بافت آنها است. باتوجه به داده‌هاي كاني شيمي و همچنين وجود بلورهاي شكل‌دار، همگن و درشت آنالسيم مي‌توان نتيجه گرفت كه بلورهاي آنالسيم ثانويه هستند و در نتيجه واكنش‌هاي ماگمايي تأخيري در شرايط گرمابي (هيدروترمالي) بر روي بلورهاي لوسيت اوليه تشكيل شده‌اند. تركيب اليوين در بيگانه‌سنگ‌هاي گابرويي كريزوليتي است. تركيب شيمي كاني پيروكسن در دايك‌هاي تفريتي و بيگانه‌سنگ گابرويي ديوپسيد مي‌باشد. كلينوپيروكسن‌هاي مورد مطالعه با تركيب آلكالن انطباق خوبي با محيط زمين‌ساختي كمان ماگمايي از خود نشان مي‌‌‌دهند. همچنين كلينوپيروكسن‌ها در فشارهاي كم تا متوسط تشكيل شده‌اند كه بيانگر تبلور آنها طي صعود ماگما و در اعماق متفاوت است. ميزان آهن فريك در كلينوپيروكسن‌ها نشان‌دهنده فوگاسيته بالاي اكسيژن ماگماست. كلينوپيروكسن ‌هاي دايك‌هاي تفريتي و گابرويي در فشار 10 و 12 كيلوبار، دماي بين 950 و 1100 درجه سانتي‌گراد و ژرفاي بين 45-35 و 50-40 كيلومتر تشكيل شده اند. تركيب شيميايي آمفيبول ‌هاي مربوط به بيگانه‌سنگ‌هاي پيروكسنيتي از نوع آمفيبول‌هاي كلسيك و مگنزيوهاستنگسيت مي‌باشند. ميانگين زمين‌فشارسنجي بر اساس مقدار آلومينيم، براي بيگانه‌سنگ‌هاي پيروكسنيتي 9-7  كيلوبار مي ‌باشد. دماسنجي آمفيبول ‌ها، دماي تشكيل آنها را 950-900 درجه سانتي‌گراد نشان مي‌دهد. تركيب شيميايي ميكاها از نوع فلوگوپيت بوده و عدد منيزيم در ميكاها 0/77 است.