بررسي ويژگي‌هاي ژئوشيمي آلي و ايزوتوپي نهشته‌هاي بيتومين در حوضه رسوبي اواخر كرتاسه- پالئوسن لرستان (به طور موردي نواحي كوهدشت، پلدختر و سپيددشت)

منطقه مورد مطالعه جزئي از زون زاگرس چين‌خورده است و در حوضه  رسوبي لرستان قرار دارد كه در اين راستا سه منطقه با پتانسيل بالايي از بيتومين انتخاب شد كه شامل منطقه شمالي كوهدشت، شمال خاور پلدختر و جنوب خاور سپيددشت مي باشند. در مناطق مورد مطالعه بيتومين‌ها به صورت رگه هايي در ميان شكستگي ها و به صورت ميان‌لايه هايي با سنگ ميزبان رخنمون دارند كه ستبراي اين رگه ها بين 10 سانتي‌متر تا بيش از 1.5 متر مي باشند. مطالعات صحرايي نشان داد كه بيتومين هاي مورد مطالعه در شيل هاي سازند اميران توسعه پيدا كرده اند. بر پايه نتايج حاصل از ژئوشيمي آلي، 80.10 تا 93.60 درصد تركيبات اشباع شده قابل استخراج در رده آسفالتن ها قرار مي گيرند و از نظر بلوغ حرارتي (پختگي مواد آلي) كيفيت بسيار مطلوبي دارند. نمونه هاي مورد مطالعه در يك محيط رسوبي كاهيده (احيا) تا كمي كاهيده شكل گرفته اند. رسم نمودار Homohopane C34/C35 در برابر Hopane C29/C30 براي بيتومين هاي مورد مطالعه نشان داد كه سنگ مولد نمونه هاي مورد مطالعه  ماهيتي كربناته و آواري دارند. اين موضوع را مي توان با توجه به سنگ‌شناسي سازندهاي مولد بيتومين ها مانند سازندهاي ايلام و گورپي در مناطق مورد مطالعه توجيه كرد. نمودار مثلثي استران هاي منظم (m/z=217) براي بيتومين هاي مورد مطالعه نشان داد كه منشأ تركيبات آلي بيتومين هاي مورد مطالعه غالبا دريايي با مقدار كمي ورود از محيط هاي خشكي است. تهي‌شدگي شديد در ايزوتوپ كربن (ميانگين 28.83- پرميل) دلالت بر منشأ ارگانيكي و توده هاي زيستي (Biomass) در اين نمونه ها دارد. از طرفي تركيبات سولفور با تهي‌شدگي (12.16 - پرميل) بيانگر تشكيل در يك محيط رسوبي كاهيده تا نيمه كاهيده دارد و داده‌هاي ايزوتوپ اكسيژن (15.03 + پرميل) دلالت بر تشكيل مواد آلي از منشأ رسوبي دارد.