بررسي استعاره‌هاي مفهومي در روايت‌هاي مردانه از دفاع مقدّس

از دو دهۀ گذشته بدين سو، رويكردهاي شناختي به مسئلۀ زبان و ادبيات، ماهيّت و به‌تَبَع آن كاركرد متفاوتي براي استعاره قائل شده اند كه بر پايۀ آن، استعاره تنها يك آرايۀ ادبي يا يكي از صورِ خيال نيست؛ بلكه فرايندي فعال در نظام شناختي بشر محسوب مي‌شود. اهمّيت استعاره فقط در كاربرد واژه، عبارت يا جمله نيست؛ بلكه هر استعاره اي يك مدل فرهنگي در ذهن ايجاد مي كند كه زنجيرۀ رفتاري بر اساس آن برنامه ريزي مي‌شود. از اين ديدگاه، استعارۀ مفهومي يا شناختي برحسب نياز بشر به درك و بازنمايي پديده ها و با تكيه بر ساخت واژه ها و اطلاعات قبلي شكل مي گيرد و در جريان تفكر، نقش مهمي ايفا مي كند؛ بنابراين تعاريف، استخراج و بررسي اين نوع استعاره ها از هر متني سبب مي‌شود كه درك ما از جهان ذهني گوينده، دقت و عمق يابد. نويسنده در اين پژوهش به شيوۀ توصيفي تحليلي و روش كتابخانه‌اي به بررسي استعاره هاي مفهومي و طرحواره هاي فرهنگي در روايت هاي مردانه از دفاع مقدّس پرداخته‌است. نتايج پژوهش بيانگر آن است كه در آثار دفاع مقدّس به‌عنوان نمونه اي از شعر و نثر معاصر، انواع استعاره هاي مفهومي با حوزه هاي مبدأ و نگاشت هاي مشخص يافت مي‌شود كه قدرت تخيّل و عيار تفكر انتزاعي شاعران و نويسندگان اين گونه آثار را مشخص مي كند. محقق در پي پاسخگويي به اين پرسش هاست كه چگونه مي توان تفاوت مفهوم‌سازي‌هاي مردانه از جنگ را در قالب نظريۀ استعارۀ مفهومي و طرح‌واره‌ها بررسي كرد؟ و در شكل‌گيري استعاره‌هاي مفهومي در روايت هاي مردانه از چه حوزه‌هاي مبدأ استفاده شده‌است؟