بررسي آزمايشگاهي غلظت مهاركنندگي عصاره‌هاي متانولي و اتانولي گياه كاكوتي و قان‌تپر بر رشد باكتري استرپتوكوكوس موتانس و قارچ كانديدا آلبيكنس

سابقه و هدف: با توجه به شيوع پوسيدگي و كانديداي دهاني و عوارض درمان هاي موجود ، در سالهاي اخير مطالعه روي گونه‌هاي گياهي جهت بررسي اثرات ضد ميكروبي و تهيه‌ي دهان‌شويه‌هاي موثر بر پلاك باكتريال دنداني مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر اثرات عصار ه هاي متانولي و اتانولي دو گياه بومي خراسان شمالي، كاكوتي(Ziziphora clinopodioides) و قان تپر(Biebersteinia multifida) بر باز دارندگي رشد باكتري استرپتوكوكوس موتانس و قارچ كانديدا آلبيكنس مورد ارزيابي قرار گرفت. مواد و روشها:  اين مطالعه از نوع آزمايشگاهي بود غلظت هاي 100، 50، 25، 12.5، 6.25 و 3.125 (ميلي گرم بر ميلي ليتر)‌ عصاره هاي اتانولي و متانولي گياهان كاكوتي و قان تپر به باكتري يا قارچ افزوده شد. پليت را 24 ساعت در گرمخانه قرار داده و سپس به هريك از خانه ها معرف تري‌ فنيل تترازوليوم‌ كلرايد افزوده گشت و مجدد در گرماخانه گذاشته شد. در هر رديف اولين غلظتي كه رنگ قرمز تشكيل شد نشانگر حداقل غلظت مهاركنندگي بود. براي بدست ‌آوردن مقادير حداقل غلظت كشندگي از كليه خانه‌هايي كه رنگ قرمز در آن‌ها تشكيل نشده بود، يك لوپ به پليت‌هاي حاوي محيط كشت منتقل گشت. اولين غلظتي از هر عصاره كه در پليت مربوط به آن، رشد مشاهده نشد به عنوان (MBC) Minimum Bactericidal Concentration و  (MFC) Minimum Fungicidal Concentration  در نظر گرفته شد. داده ها توسط نرم افزار SPSS23  و با استفاده از آزمون من ويتني مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته ها:حداقل  غلظت مهاركنندگي(MIC)  دوگياه در بازه ي 25.6 تا 125.3 ميلي گرم برميلي ليتر بود و  MFC , MBCاز 5.12 تا بيشتر از 100 ميلي گرم بر ميلي ليتر بود. غلظت مهار كنندگي دو نوع عصاره ي اتانولي و متانولي گياه كاكوتي بر قارچ كانديدا آلبيكنس تفاوت معناداري از نظر آماري نداشت. (0.31=P)  اثر مهاركنندگي عصاره ي متانولي و اتانولي دو گياه قان تپر و كاكوتي بر روي باكتري استرپتوكوكوس موتانس  نيز تفاوت معناداري نداشت. (0.05=P) عصاره متانولي كاكوتي با غلظت كمتر اثر كشندگي  بر استرپتوكوكوس موتانس و كانديدا آلبيكانس دارند. نتيجه گيري:  نتايج مطالعه حاضر نشان داد كه عصاره هاي گياهي  قان تپر و كاكوتي مي تواند داراي اثرات آنتي باكتريال بر روي استرپتوكوك موتانس و ضد قارچ بر روي كانديدا آلبيكانس مي باشد.