تأثير آموزش شناخت اجتماعي و تعامل بر بازشناسي هيجان چهره در سالمندان داراي اختلال خفيف شناختي

اهداف يكي از مشكلات شايع در دوره سالمندي، اختلال خفيف شناختي است كه علاوه‌بر مشكلات شناختي، موجب كاهش جنبه‏هاي مهمي از توانايي شناخت اجتماعي، مانند شناسايي هيجان چهره مي‌شود. از‌جمله شيوه‏هاي اثربخش در اين حوزه، آموزش تعامل و شناخت اجتماعي است كه تاكنون بر روي سالمندان اجرا نشده است. بر همين اساس پژوهش حاضر با هدف بررسي تأثير آموزش شناخت اجتماعي و تعامل بر بازشناسي هيجان چهره در سالمندان داراي اختلال خفيف شناختي انجام شد. مواد و روش ها طرح پژوهش حاضر، نيمه‌آزمايشي با پيش‌آزمون پس‌آزمون و دوره پيگيري همراه با گروه كنترل بود. جامعه آماري پژوهش شامل سالمندان بالاي 60 سال داراي اختلال خفيف شناختي شهر تهران در سال 1399 بود. در اين پژوهش، 40 سالمند داراي اختلال خفيف شناختي با روش نمونه‌گيري دردسترس هدفمند انتخاب و با گمارش تصادفي در گروه‌هاي آزمايش و كنترل جايگزين شدند (هر گروه 20 سالمند). گروه آزمايش آموزش شناخت اجتماعي و تعامل را به شكل گروهي طي 2 ماه در 20 جلسه 60 دقيقه‌اي دريافت كردند. در اين دوره، گروه كنترل هيچ آموزشي نداشتند. پرسش‌نامه‌هاي مورد استفاده در اين پژوهش شامل آزمون ارزيابي شناختي مونترال و آزمون بازشناسي هيجان بود. همه مراحل تحقيق با رعايت اخلاق پژوهشي انجام شد و همه افراد نمونه فرم رضايت آگاهانه را امضا كرده بودند. داده‌هاي حاصل از پژوهش به شيوه تحليل واريانس مختلط و آزمون تعقيبي بن‏فرني با استفاده از نسخه 23 نرم‌افزار SPSS  مورد تجزيه‌و‌تحليل قرار گرفت. يافته ها نتايج تحليل واريانس مختلط نشان داد عضويت گروهي 51 درصد و مرحله ارزيابي 71 درصد از واريانس، تغييرات نمره بازشناسي هيجان چهره را به شكلي معنادار تبيين مي‏كنند. همچنين نتايج آزمون بن‏فروني نيز مشخص كرد نمرات بازشناسي هيجان چهره در گروه آزمايش بعد از مداخله و بعد از 2 ماه افزايش يافته است و آموزش شناخت اجتماعي بر بازشناسي هيجاني در سالمندان داراي اختلال خفيف شناختي تأثير معنادار دارد (001/P 0). اين در حالي است كه نمرات بازشناسي هيجان چهره در گروه كنترل تغيير معناداري نداشته است.  نتيجه گيري يافته‌هاي پژوهش حاضر بيانگر اين است كه آموزش شناخت اجتماعي با بهره‌گيري از فنوني همانند بررسي نقش هيجانات در موقعيت‌هاي اجتماعي و رشد مهارت‌هاي شناسايي هيجان مي‌تواند به‌عنوان يك روش كارآمد براي افزايش شناخت اجتماعي سالمندان استفاده شود.