ويژگي‌هاي روان‌سنجي نسخه فارسي مقياس‌هاي گسست اجتماعي و انزواي ادراك‌شده در سالمندان ايراني

اهداف: انزواي اجتماعي سالمندان يكي از نگراني‌هاي عمده جهاني است كه پيامدهاي منفي گسترده‌اي دارد. مطالعه حاضر با هدف بررسي خصوصيات روان‌سنجي نسخه فارسي مقياس‌هاي گسست اجتماعي و انزواي ادراك‌شده در سالمندان ايراني انجام شد. مواد و روش ها: فرايند ترجمه، طبق پروتكل استاندارد سازمان بهداشت جهاني، بعد از اخذ مجوز از طراحان مقياس‌ها انجام شد. اعتبار صوري و محتوا در پنل خبرگان ارزيابي شد. سازگاري دروني، پايايي و روايي سازه به ترتيب با آلفاي كرونباخ، آزمون و باز‌آزمون و تحليل همبستگي ارزيابي شد. روايي محتوا با محاسبه نسبت روايي محتوا و شاخص روايي محتوا ارزيابي شد. روايي سازه و ساختار عاملي، با استفاده از تحليل عاملي و مدل‌سازي معادلات ساختاري در 390 نفر سالمند 60 سال يا بالاتر ساكن شهر تبريز بررسي شد. تحليل داده‌ها با نرم‌افزار SPSS نسخه 26 و AMOS نسخه 24 انجام شد. يافته ها: نسبت روايي محتوا و شاخص روايي محتواي مقياس گسست اجتماعي (0/98=CVR و 0/91=CVI) و انزواي ادراك‌شده (0/91=CVR و 0/96=CVI) بود. آلفاي كرونباخ نسخه فارسي مقياس‌هاي گسست اجتماعي (0/64) و انزواي ادراك‌شده (0/76) نشانگر ثبات دروني قابل‌قبول بود. تحليل عاملي اكتشافي با چرخش واريماكس، نشان‌دهنده شكل‌گيري عامل‌هاي جديدي براي هر 2 مقياس بود. عوامل‌ مقياس گسست اجتماعي از 2 عامل نسخه اصلي به 3 عامل و عوامل‌ مقياس انزواي ادراك‌شده از 2 عامل نسخه اصلي به 4 عامل در نسخه فارسي تغيير يافت. تحليل عاملي تأييدي و مدل‌سازي معادلات ساختاري، ساختار 3 عاملي مقياس گسست اجتماعي ( RMSEA= 0/050,GFI=0/951  ,CFI=0/950  و 0/955=TLI) و ساختار 4 عاملي مقياس انزواي ادراك‌شده (  0/955=GFI= 0/955, RMSEA=0/045,   CFI  )  TLI=0/950 را تأييد ‌كرد. نتيجه گيري: اگرچه، ساختار ابعاد به‌دست‌آمده در نسخه فارسي مقياس‌ها با ساختار نسخه اصلي مقياس‌ها متفاوت بود، اما نتايج مطالعه نشان‌دهنده قابليت اعتماد و پايايي نسخه فارسي مقياس‌هاي گسست اجتماعي و انزواي ادراك‌شده براي استفاده در سالمندان ايراني است.