مطالعه خصوصيات كمي و كيفي و تحمل به تريپس ژنوتيپ‌هاي پياز

به‌منظور مقايسه خصوصيات كمي و كيفي و ارزيابي تحمل به تريپس ژنوتيپ‌هاي پياز اين بررسي به مدت دو سال زراعي (1392-94) به‌صورت آزمايش اسپليت پلات در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار اجرا شد. عامل اصلي محيط (شامل دو مزرعه سم پاشي شده و سم‌پاشي نشده) و عامل فرعي ده ژنوتيپ (جمعيت بهبود يافته پياز بهبهان، محلي بهبهان، محلي پادوك، محلي رامهرمز، محلي سركره برازجان، محلي قرمز ايرانشهر، محلي كمره‌اي خمين، محلي درچه اصفهان و ارقام تگزاس ارلي‌گرانو و پريماورا) بود. در اين پژوهش گياهان به‌صورت نشايي كشت شدند. بذور در اواسط مهر ماه در خزانه كشت و نشاها در مرحله دو تا سه برگي و در اواخر آذر ماه به زمين اصلي منتقل شدند. برداشت سوخ در زمان افتادن 50 تا80 درصد برگ‌ها و شروع خشك شدن آنها صورت گرفت. از ميان گونه‌هاي تريپس موجود بر روي بوته‌هاي پياز، گونه   غالب Thrips tabaci  بود. به‌منظور كنترل تريپس در سال اول آزمايش چهار نوبت و در سال دوم، سه نوبت سم‌پاشي انجام گرفت. ارتفاع برگ، عملكرد كل و قابل‌فروش، متوسط وزن سوخ و درصد ماده خشك سوخ در محيط سم‌پاشي شده در مقايسه با محيط سم‌پاشي نشده به‌طور معني‌داري افزايش يافت. سم‌پاشي به طور معني داري سبب كاهش درصد وزني دوقلويي و جمعيت تريپس شد، ولي تأثير سم پاشي بر تعداد برگ معني‌داري نشد. با توجه به عدم كاهش عملكرد كل و قابل فروش توده محلي رامهرمز در محيط سم‌پاشي نشده، اين توده در مقايسه با ساير ژنوتيپ‌هاي مورد مطالعه را مي‌توان به‌طور نسبي در مقابل تريپس پياز مقاوم تلقي كرد، ولي با عنايت به اينكه بيشترين محصول در دو محيط سم‌پاشي شده و سم‌پاشي نشده به‌ترتيب توسط ارقام تگزاس‌ارلي‌گرانو و پريماورا توليد شدند، براي كشت در محيط سم‌پاشي شده رقم تگزاس ‌ارلي‌ گرانو و براي محيط سم‌پاشي نشده رقم پريماورا توصيه مي‌شود.