ناهمگوني فضايي امنيت اكولوژيكي آبخيز ساميان، استان اردبيل

امنيت اكولوژيكي حوزه آبخيز به ظرفيت زمين و سطح تقاضاي مورد انتظار براي تضمين حيات جمعيت ساكن در آن وابسته بوده و ارزيابي منطقه‌اي آن براي پيشبرد برنامه‌ريزي‌ها و سياست‌گذاري‌هاي راهبردي ضروري است. به‌همين منظور، پژوهش حاضر با هدف تحليل وضعيت ناهمگوني امنيت اكولوژيكي حوزه آبخيز ساميان واقع در بخش مركزي استان اردبيل انجام شد. بر همين اساس، يك روش ارزيابي جامع مبتني بر تحليل ابعاد مختلف تأمين و تقاضاي امنيت مادي و معنوي در سطح 27 زيرحوضه‌‌ مفهوم‌سازي و پياده‌سازي شد. نتايج نشان داد كه مقدار متوسط هر دو مؤلفه‌ تأمين و تقاضاي امنيت اكولوژيكي در كل حوزه آبخيز برابر با 0.53 بوده است. هم‌چنين، از لحاظ شاخص امنيت اكولوژيكي (ESI)، كل حوزه آبخيز داراي وضعيت امن جزئي است. با وجود اين، از لحاظ ناهمگوني فضايي، حداكثر مقدار شاخص امنيت اكولوژيكي (0.49) به زيرحوضه 22 واقع در قسمت مركزي اختصاص داده شد. از ويژگي‌هاي كلي اين زيرحوضه مي‌توان به كاربري زراعت آبي اشاره كرد كه موجب شده است منطقه از لحاظ امنيت اكولوژيكي در سطح بالايي قرار گيرد. هم‌چنين، حداقل مقدار اين شاخص (0.43 ) مربوط به زيرحوضه 27 واقع در بخش مركزي استان است. شهر اردبيل مركز استان اردبيل در اين زيرحوضه قرار دارد و شهري بودن و نبود كاربري زراعت، جنگل و باغ از جمله ويژگي‌هاي اين زيرحوضه است كه منجر به قرار گرفتن اين زيرحوضه در وضعيت ناامن شده است. توزيع مكاني شاخص امنيت اكولوژيكي نشان داد كه وضعيت‌هاي‌ امن، امن جزئي، ناامن جزئي و ناامن به‌ترتيب 12، 51، 33 و چهار درصد حوزه آبخيز ساميان را شامل شده‌اند.