تكرار در مثنوي معنوي و حديقه سنايي

يكي از انواع موسيقي شعر، موسيقي دروني است كه بيشتر به صورت تكرار آوايي ديده مي‌شود. اين نوع موسيقي در كنار قافيه و رديف علاوه بر اين كه به هماهنگي آوايي بيت كمك مي‌كند، از نظر معنايي نيز داراي اهميت است. گويندگان به دلايل مختلفي نظير تأكيد بر يك موضوع، نشان دادن اهميت آن و جلب نظر مخاطب، به تكرار مي‌گرايند. تكرار داراي انواعي است كه با نام‌هاي مختلف در آرايه‌هاي لفظي مطرح مي‌شود: واج‌آرايي، جناس، تكرار هجا، تكرار كلمه، شبكه معنايي، ردالصدر علي‌العجز، ردالعجر علي‌الصدر و ... در اين پژوهش با هدف شناخت ويژگي‌هاي آوايي مثنوي مولوي و حديقه سنايي، به روش توصيفي-تحليلي اين دو اثر را از نظر نحوه تكرارها، مورد بررسي قرار داده و به اين نتيجه رسيده‌ايم كه تكرار كلمه يكي از عناصر مهم در اين دو اثر به شمار مي‌رود. تكرار كلمه در مثنوي هدفمندانه‌تر بوده و به انسجام معنايي و روابط طولي ابيات كمك كرده است. انواع ديگر تكرار از جمله: تكرار در آغاز ابيات متوالي، تكرار از ابتداي مصراع‌ها، واج‌آرايي، شبكه معنايي، تكرار هجا، تكرار مصوت نيز در مثنوي مولوي و حديقه سنايي ديده مي‌شود اما در هر دو اثر به شيوه‌اي هنرمندانه بدون گرايش به تكلف ايجاد شده است.