عضويت دائم ايران در سازمان همكاري شانگهاي: پيامدهاي امنيتي و اقتصادي

سازمان همكاري شانگهاي از نمادهاي همگرايي منطقه‌اي در اوراسياي پساجنگ سرد است. پايش روند دگرديسي اين نهاد نشان از اهميت قدرت‌محوري و دستاوردهاي نسبي در مدل رفتاري اعضاي سازمان دارد. پس از نزديك به دو دهه كوشش‌هاي ايران براي عضويت دائم در سازمان همكاري شانگهاي به ثمر نشست. فرايند الحاق ايران آغاز شده و اين كشور در آينده‌اي كوتاه به عنوان عضو دائم اين نهاد پذيرفته خواهد شد. عضويت دائم ايران در سازمان همكاري شانگهاي چه طيفي از پيامدهاي امنيتي و اقتصادي در پي خواهد داشت؟ اين مقاله با بهره‌گيري از چارچوب مفهومي واقعگرايي در تحليل رژيم‌هاي بين‌المللي و بررسي اسنادي كه كشورها براي عضويت دائم در سازمان امضا مي‌كنند در پي ارائه پاسخي به پرسش مورد اشاره برآمده است. يافته‌هاي مقاله نشان مي‌دهد كه روابط قدرت متغير كانوني در ايجاد رژيم امنيتي و اقتصادي شانگهاي بوده و دستاورد‌هاي نسبي نقش كليدي در شكل‌دهي به مدل رفتاري اعضاي سازمان ايفا كرده است. متاثر از اين مدل رفتاري، نهادينگي اين سازمان ضعيف است. عضويت دائم ايران در سازمان همكاري شانگهاي تنها در حوزه مقابله با تروريسم تعهدات الزام‌آوري براي اين كشور ايجاد مي كند. در ساير حوزه‌هاي امنيتي و در حوزه‌ اقتصادي همكاري اعضا تابعي از اجماع شوراي سران و غيرالزام‌آور است.