گفتمان اسلام سياسي فقاهتي شيعي در ايران: گسست نهادي يا عقلانيتي (از صفويه تا انقلاب اسلامي)

گفتمان«اسلام سياسي فقاهتي شيعي»در ايران،در تاريخ فراز و فرودخود تلاش كرده مواجهه باواقعيات متغير انضمامي دنياي سياسي - اجتماعي جامعۀ مسلمين را درپرتو خوانشي سياسي از«نص مقدس»ومفصلبندي ازدال مركزي«اسلام سياسي»تنظيم كند.اماموضوع مهم،نحوۀ تعامل دروني و بيروني اصول ثابت فقه شيعي با امور متغير انضمامي است كه به تبلور و عينيت يابي اين گفتمان در اشكال مختلف ودر نتيجه شكل گيري دوره هاي تاريخي خاص منجر شده است.چگونگي تعاملات رژيم دانشي اين گفتمان يعني«فقه سياسي شيعه»در بر هم كنشي با رژيم قدرتي / هاي قدرتي و نهادهاي متناظر با آن به تداوم،متلاشي سازي يا صورت بندي جديدي از نهادهاي قدرت منجر شده و به اين سياق،تاريخ يك دوره را رقم زده است.نوشتار حاضر به دنبال تبيين اين مطلب مي باشد كه اين گفتمان در تاريخ خود،از گسست عقلانيتي و اپيستميك برخوردار نبوده و آنچه محقق شده،حركت تدريجي اين گفتمان از حاشيه به متن و مبارزه براي كسب قدرت سياسي به منظور اجراي حدود و احكام الهي بوده است كه به تبلور اين گفتمان درشكل سازه اي «مشكك» در پرتو«نهادگرايي گفتماني»منجر شده است.پژوهش حاضر اين گفتمان را از زمان صفويه تا وقوع پيروزي انقلاب اسلامي وتلاش براي تحقق دال مركزي«ولايت مطلقۀ فقيه»بر مبناي رويكرد ديرينه شناسي/تبارشناسي فوكويي و نهادگرايي - گفتماني ويوين اشميت بررسي كرده است.