صورت‌بندي نظريه‎پردازي تمدني در روابط بين‎الملل

تحول نظري در روابط بين‎الملل از جمله موضوعات مهم در دانش اين حوزه است. در بررسي تحولات نظري، مسئله كانوني، چگونگي خلق نظريه‎هاي جديد، ايجاد مناظره‎هاي علمي ميان نظريه‎ها و در نهايت ظهور نظريه‎هايي متفاوت و يا متعارض است. ورود مفهوم تمدن به دانش روابط بين‎الملل و ظهور دو خوانش از تمدن، تحليل تمدني از روابط بين‎الملل را در دو رويكرد متفاوت آشكار نموده است. يك رويكرد، تمدن را به‌مثابه يك «وضعيت» ثابت و ايستا، و رويكرد ديگر تمدن را به‌مثابه يك «فرايند» در نظر مي‎گيرد. وجه اشتراك هر دو رويكرد آن است كه  هر دو به زمينه‎محور بودنِ نظريه اذعان دارند و تمدن را به‌مثابه يك سطح تحليل و مقوله‏اي سياسي مي‎پذيرند، اما تفاوت آن‌ها در ارائه تعريفي متفاوت از ماهيت تمدن، نظام بين‎الملل و بروندادهاي تحليليِ كاربست تمدن به‌مثابه يك سطح تحليل است. فرضيه پژوهش حاضر اين است كه وجود دو رويكرد متعارض نسبت به تمدن در روابط بين‎الملل، شكل‎دهنده مناظره‎اي تمدني در روابط بين‎الملل بوده و به نظر مي‎رسد روابط بين‎الملل در آستانه ظهور يك نظريه تمدني است. در اين پژوهش تلاش مي‎شود با روش توصيفي ـ تحليلي و مراجعه به متون و فراتحليل داده‎هاي توليد شده، تصويري روشن از اين مناظره و فراتحليلي از الزامات نظريه‎پردازي روابط بين‎الملل ارائه شود.