تداوم و تغيير در علل مداخله هاي نظامي روسيه

روسيه در مقام مدعي منزلت بزرگ قدرتي يكي از بالاترين موارد مداخلۀ نظامي را به ثبت رسانده است. حمله به اوكراين فصل نويني در تاريخ مداخلات روسيه گشود كه مطالعه و بازانديشي دربارۀ علل اين مداخلات را ضروري مي سازد. پژوهش حاضر با رويكرد تركيبي تبييني(علت كاوي) و تاريخي-تحليلي در پي پاسخگويي به اين ضرورت پژوهشي است. براي اين منظور، پرسشي كه در كانون پژوهش قرار دارد، پرسش از عوامل موثر در مداخله هاي روسيه و شناسايي و تفكيك عوامل اوليه(پايدار) از عوامل ثانويه(متغير) است. در اين مقاله، نه متغير به عنوان عوامل مؤثر بر مداخلات نظامي روسيه شناسايي شده و سپس ميزان نقش و جايگاه هر كدام در ميان سلسلۀ عوامل مورد بررسي قرار گرفته است. اين عوامل عبارتند از: بزرگ قدرت گرايي، هژمون گرايي منطقه اي، شخصيت و سبك رهبري، مبارزه با تروريسم، اتحاد و همكاري استراتژيك با دولت ميزبان، ملي گرايي و پان اسلاويسم، حمايت از اقليت هاي هويتي روس، توانمندي هاي اقتصادي و نظامي و نهايتاً جنگ انحرافي و مسألۀ مشروعيت. يافته هاي پژوهش نشان مي دهد از ميان عوامل فوق، بزرگ قدرت گرايي هسته مركزي مداخلات نظامي روسيه را تشكيل مي دهد و به همراه هژمون گرايي منطقه اي نقش اصلي و پايدار را در تحريك مداخلات روسيه ايفا كرده است. انگيزه انباشت قدرت براي تأمين امنيت و غبله بر تهديدها كه در علل اصلي مداخله هاي روسيه متبلور است، رهيافت واقع گرايي تهاجمي را به عنوان پشتوانۀ نظري مي پذيرد. از سوي ديگر، لحاظ كردن نقش نخبگان سياسي در حلقۀ بعدي سلسلۀ عوامل مؤثر، پژوهشگر را به سمت تلفيق آن رهيافت با رهيافت تفسيري سازه انگاري رهنمون ساخته است؛ تلفيقي كه اساس واقع گرايي نوكلاسيك را تشكيل مي دهد.