بازشناسي طرح‌ها و نقوش بادگيرها و بازشوها در معماري بومي بستك

اين پژوهش با رويكرد نوآورانه، اقدام به بازشناسي طرح‌ها و نقوش به‌كاررفته در بادگيرها و بازشوهاي بافت قديم شهرستان بستك نموده است تا نشان دهد معماران و كاربران بناهاي بومي، چگونه توانسته‌اند با بهره‌گيري و تركيب هندسه‌هاي مختلف به الگوهايي زيبا به‌عنوان ميراثي از گذشتگانمان در گسترۀ بافت سنتي دست يابند. هدف پژوهش حاضر، شناخت، تحليل و بررسي ميزان فراواني فرم‌هاي تزييني به‌كاررفته در عناصر تهويۀ طبيعي (بادگيرها و بازشوها) در بناهاي بومي شهرستان بستك است. روش انجام پژوهش، توصيفي-‌ تحليلي و جمع‌آوري اطلاعات آن از طريق مطالعات كتابخانه‌اي و ميداني (مشاهده و مصاحبه) است كه با نمونه‌گيري غيرتصادفي (هدفمند) از 97 بناي سنتي با قدمت بيش از هفتاد سال و مصاحبه با كاربران اين ابنيه به انجام رسيده است. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد كه نوع فرم‌هاي تزييني به‌كاررفته در بين عناصر تهويۀ طبيعي، به سليقه، انتخاب و شرايط مالي صاحب‌خانه بستگي داشته است. اين‌گونه ‏تزييناتِ طبيعت‌گرا (شامل نقوش هندسي، گياهي و حيواني)، در بادگيرها عموماً در فواصل بين بالاترين قسمت دهانۀ ورودي بادگير، ساقه و تاج مورد استفاده قرار مي‌گرفتند و در بازشوها، به‌صورت مشبكي‌ با نقوش مختلف (هندسي و گياهي) و در بالاي پنجره‌ها و درب‌ها اجرا مي‌شدند. كاربرد اين تزيينات روي دهانۀ پنجره‌ها به‌عنوان نماد معماري بومي در بين بناهاي سنتي مورد استفاده قرار مي‌گرفت و امروزه طراحان معمار و شهرساز مي‌توانند با شناخت كامل اين الگوهاي جلوه‌گر زيبايي در معماري بناها و زيبايي‌بخش بافت شهري، به‌همراه تكنولوژي‌هاي جديد، آن‌ها را در طراحي‌ها و ايده‌پردازي‌هاي خود مورد استفاده قرار دهند.