مطالعه‌ تغييرات ساليانه ترجيح مطلوبيت زيستگاه ماهي بوتك دهان بزرگ Cyprinion macrostomum Heckel, 1843 در رودخانه‌ زاب در چهار فصل

در برنامه‌هاي حفاظت از اكوسيستم‌هاي آبي، آگاهي از نيازهاي زيستگاهي آبزيان نقش مهمي دارد. اين مطالعه به‌منظور بررسي ترجيح ويژگي‌هاي بزرگ مقياس زيستگاهي و شاخص‌ مطلوبيت زيستگاه گونه بوتك ‌دهان‌بزرگ، Cyprinion macrostomum در رودخانه زاب كوچك از حوضه تيگريس به‌اجرا درآمد. متغيرهاي محيطي شامل pH، دما، EC، TDS، سرعت جريان، ارتفاع از سطح دريا، عرض رودخانه، عمق آب، شيب و نوع بستر و فراواني نسبي ماهيان بوتك دهان بزرگ در 6 ايستگاه (هر كدام با 3 تكرار از پايين‌دست به بالادست رودخانه) در طي چهار فصل، از پاييز 1400 تا تابستان 1401 مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه مطلوبيت زيستگاه ماهي بوتك ‌‌دهان‌بزرگ در طي چهار فصل متفاوت بوده و اين گونه نواحي با pH در محدوده‌ 10-9، دماي بالا، ارتفاع پايين، شيب بستر كم، سرعت جريان متوسط آب و بسترهاي قلوه‌سنگي و تخته‌سنگي بدون پوشش گياهي را ترجيح مي‌دهد كه در طي چهار فصل سال اين مقادير ترجيحي تقريباً مشابه هستند. ترجيح فاكتورهاي EC، TDS، عرض رودخانه و عمق آب در فصل‌هاي مختلف توسط اين گونه متفاوت بودند و محدوده‌هاي مختلفي از اين فاكتورها را در طي فصل‌ها ترجيح مي‌دهد. در فصل بهار و تابستان عرض رودخانه و عمق پايين‌تر و در فصل زمستان عرض و عمق بيشتر آب را ترجيح داد. دو فاكتور EC و  TDSدر فصل‌هاي بهار و تابستان محدوده‌ پايين‌تر و در فصل پاييز و زمستان دامنه نسبتاً بالاتر با توجه به تغييرات فصلي مورد ترجيح بود.