ارزيابي شاخص‌هاي ريسك سلامت اكولوژيك و انساني فلزات (كادميوم و سرب) در گرد و غبار ريزشي ساختمان‌هاي دانشگاه علوم و تحقيقات

افزايش جمعيت و توسعه‌ زيرساخت‌هاي شهري و صنعتي موجب افزايش آلاينده‌هاي جوي و مشكلات محيط زيستي متعددي شده است. هدف از مطالعه‌ حاضر منشاء‌يابي و سنجش شاخص ريسك سلامت فلزات سنگين (كادميم و سرب)  در گرد و غبار ريزشي ساختمان‌هاي واحد علوم و تحقيقات بود. بدين‌منظور نمونه‌برداري ذرات رسوب كرده جوي (گرد و غبار) از فضاهاي داخلي ساختمان‌ها در 20 نقطه به روش غير فعال (Passive) انجام شد. غلظت‌هاي به‌دست آمده‌ فلزات مورد مطالعه براي محاسبه‌ انواع شاخص‌هاي ريسك سلامت، شاخص غني‌شدگي، شاخص زمين‌انباشت، شاخص ريسك اكولوژيك، شاخص ريسك سرطان‌زايي و شاخص خطر (Hazard Index) استفاده شدند. ميانگين غلظت فلزات مورد مطالعه در ايستگاه‌هاي مختلف براي فلزات كادميوم و سرب به‌ترتيب 0/85±5/4081 و 71/9418±170/9257 ميلي‌گرم بر كيلوگرم ارزيابي شد. بين غلظت ميانگين فلزات از نظر آماري داراي اختلاف بود به‌نحوي كه اين اختلاف محسوس با فلز سرب (0/05 P) و فلز كادميوم (0/05 P) مشاهده گرديد. فاكتور غني‌شدگي تفاوت معني‌داري را بين سرب (0/05 P) با كادميوم (0/05 P) نشان دادند. شاخص زمين انباشت بين كادميوم (0/05 P) و سرب (0/05 P) داراي اختلاف بود. شاخص ريسك اكولوژيك در همه‌ ايستگاه‌ها به‌جز ايستگاه‌هاي 8 و 18 پايين ارزيابي شد. جذب مزمن روزانه از مسير گوارشي براي فلز سرب در بالاترين حد محاسبه گرديد. شاخص غير سرطان‌زايي از مسير گوارش براي فلز سرب بالا ارزيابي شد. مسير تنفس نيز ريسك خيلي كم را نشان داد. به‌طور كلي نتايج نشان داد منطقه‌ مورد مطالعه داراي آلودگي‌هاي فلزات سنگين مي‌باشد كه براي گروه‌هاي حساس جامعه داراي ظرفيت ريسك سرطان‌زايي و غيرسرطان‌زايي مي‌باشد.