طراحي الگوي مفهومي حكمراني مشاركتي در ايران: رويكرد داده بنياد

حكمراني مشاركتي يكي از رويكردهاي موفق در جهان در زمينه حكمراني است. بررسي‌ها نشان مي‌دهد، ارائه يك الگوي حكمراني مشاركتي متناسب با مباني اعتقادي و مسائل فرهنگي و اجتماعي كشور، كمك بسياري به حل مسائل حكمراني خواهد كرد. با توجه به اينكه تاكنون الگوي بومي در زمينه حكمراني مشاركتي طراحي نشده است، هدف اين پژوهش ارائه الگوي مفهومي حكمراني مشاركتي در ايران بر اساس تحليل داده بنياد است. ابزار مورداستفاده براي جمع‌آوري اطلاعات در اين تحقيق، مصاحبه نيمه ساختاريافته بوده است كه از نظرات 27 نفر از خبرگان اين حوزه استفاده‌شده است. روش نمونه‌گيري، هدفمند بوده است. پس از جمع‌آوري داده‌ها، بر اساس روش داده بنياد مفاهيم به‌صورت باز، محوري و انتخابي كدگذاري شده است. با كدگذاري‌هاي انجام‌شده، 25 مفهوم به‌دست‌آمده است كه در قالب 5 مقوله شرايط علّي، شرايط زمينه‌اي، شرايط مداخله‌گر، راهبردها و پيامدها، دسته‌بندي‌شده‌اند و به‌صورت مدلي براي پديده محوري حكمراني مشاركتي ارائه‌شده است. يافته‌ها نشان مي‌دهد عواملي از قبيل عدم احساس نياز به حكمراني مشاركتي و درك مزاياي آن، فاصله بين نخبگان و مردم با نهاد‌هاي حكمراني و افزايش تنش‌ها، ضعف فرهنگ كار مشاركتي، ضعف دررسيدن به تفاهم و تجميع نظرات، درك نامناسب رفتارها و مدل‌هاي ذهني افراد و ماهيت متفاوت حكمراني در اسلام و غرب ازجمله شرايط علّي حكمراني مشاركتي است. همچنين، عواملي از قبيل افزايش رشد (پيشرفت) در كشور، افزايش انسجام در جامعه، افزايش عدالت در جامعه و افزايش بهره‌وري در كشور مهم‌ترين دستاوردهاي حكمراني مشاركتي در كشور مي‌باشد.