واكاوي پيوند سپيدايي با ارتفاع، شيب و وجه‌شيب در ايران‌زمين

سپيدايي رويه فراسنجي كليدي است كه تابعي از نوع سطح زمين است. در اين پژوهش براي واكاوي پيوند سپيدايي با مؤلفه هاي ارتفاعي در ايران‌ از داده هاي تركيبي(تررا/ آكوا) سنجنده موديس در بازه زماني 1379/1/1 تا 1397/12/29 (6940 روز) به صورت روزانه و در تفكيك مكاني 500 متر بهره گرفته شد. همچنين داده هاي مدل رقومي ارتفاع ايران در تفكيك مكاني 500 متر و با سيستم تصوير سينوسي هماهنگ با تفكيك و سيستم تصوير داده هاي سپيدايي از تارنماي سازمان فضايي ناسا برداشت شد. در داده هاي مدل رقومي ارتفاع به كار رفته افزون بر ارتفاع نقاط، اطلاعات شيبِ و وجه شيب براي هر ياخته نيز در دسترس است. پيش از به‌كارگيري داده ها برخي پيش پردازش ها بر روي داده هاي رقومي انجام گرفت. بر مبناي نزديك به 60 مليارد ياخته، پيوند سپيدايي و ارتفاع از تراز دريا، يك الگوي قطعه به قطعه خطي را نشان داد. يعني در ارتفاعات پايين رفتار سپيدايي يكنواخت، سپس كاهشي و از ارتفاع 1300 متري با افزايش ارتفاع، به‌سبب افزايش پوشش برفي سپيدايي افزايش مي يابد. پيوند سپيدايي و وجه شيب نيز نشان داد كه دامنه هاي جنوبي ايران، به سبب آفتاب گيري بيشتر، حدود 3 درصد سپيدايي بيشتري از دامنه هاي شمالي دارند. پيوند ميان سپيدايي و شيب، خطي مستقيم است. به‌طوري كه تا شيب 30 درجه سپيدايي كاهش مي يابد اما در شيب هاي بالاي 30 درجه سپيدايي افزايش خواهد داشت.