بررسي ارتباط بين مؤلفه‌هاي تنش كشندي و رويدادهاي لرزه‌ اي در حريم گسل مشا

مطالعات نشان مي دهد اجرام آسماني با اِعمال نيروي گرانشي هرچند كم خود نسبت به نيروهاي تجميعي زمين‌ساختي مي توانند در ايجاد زمين‌‌لرزه مؤثر باشند. اين نيروها در محيط سيال سبب افزايش فشار منفذي و تسهيل گسيختگي و چكانش زمين‌لرزه مي شوند. در اين پژوهش پيوند زمين‌لرزه ها با مؤلفه هاي تنش كشندي در حريم گسل امتدادلغز چپگرد مشا بررسي شد. به اين منظور از داده هاي لرزه‌ايIIEES  و NEIC، از سال 1975 تا 2020 استفاده شد. از تعداد كل 188 رويداد لرزه‌اي رخ‌داده در پيرامون گسل با بزرگاي بيش از 2، پس از حذف پيش‌لرزه و پس‌لرزه به روش ريزنبرگ و درنظرگرفتن بزرگاي كامل شده (2.8 = Mc)، تعداد 84 رويداد بررسي شد.    با توجه به گسلش سطحي و موقعيت كانوني زمين‌لرزه ها و با اين فرض كه رويدادها در صفحه گسلي رخ داده‌اند، معادله رياضي صفحه گسلي برازش و در قالب قطعات گسلي مدل شد. سپس مؤلفه هاي تنش اصلي و برشي در چارچوب (قاب) صفحه با كمك ماتريس تبديل گنجانده و محاسبه شد. نتايج نشان مي دهد مؤلفه افقي شمالي- جنوبي تنش كشندي، بيشترين تأثير را بر نيروهاي زمين‌ساختي گذاشته و آن بخش از اين مؤلفه كه به سمت جنوب عمل كرده است، سبب به چپ راندن پوش تنش گسيختگي مور و تسهيل در چكانش زمين‌لرزه شده است.    رويدادها در قاب صفحه هاي مدل شده به روش آزمون شوستر و دوجمله‌اي، در دو حالت متعارف فاز 360 و 180± درجه از نظر آماري بررسي شدند. نتايج اين آزمون در سطح آزمون 5%، همبستگي مناسبي را بين نيروهاي كشندي و زمين‌لرزه ها در محدوده بزرگاي 4.9-2.8 نشان نمي دهد، ولي با دسته‌بندي داده ها، مشخص شد كه مؤلفه هاي تنش برشي كشندي با زمين‌لرزه هايي با بزرگاي 3 تا 3.9 مرتبط هستند.