«توحيد اجتماعي»، ماهيت، تعريف و نسبت آن با «توحيد اعتقادي»

«توحيد اجتماعي» اصطلاحي متأخر، نوپديد و برخاسته از انديشه مسلمانان نوانديش و مصلحان اجتماعي است و دانش لازم هنوز درباره آن توليد نشده است؛ به همين جهت، تبيين ماهيت و ارائه تعريف آن ضروري مي نمايد. اهميت پرداختن به توحيد اجتماعي از يك سو در جايگاه خاص آن در «كلام اجتماعي» و از سوي ديگر در غلبه حيثيت اجتماعي بر بُعد فردي انسان ها در دنياي امروز، خلأ طرح كلي براي زندگي بر اساس آموزه هاي وحياني و لزوم پاسخ گويي به نيازهاي نوپديد جوامع اسلامي است كه غالباً ناظر به مسائل نوظهور اجتماعي مي باشند؛ از اين رو در مقاله حاضر با روش توصيفي- تحليلي و با استفاده از منابع كتابخانه اي تلاش مي شود ماهيت و تعريف «توحيد اجتماعي» روشن گردد. يافته هاي مقاله نشان مي دهد «توحيد اجتماعي» كه زيرمجموعه «كلام اجتماعي» تعريف مي شود، ابعاد معرفتي و شناختي توحيد در ساختار كلان جامعه است كه با خوانش «توحيد اعتقادي» با رويكرد اجتماعي آشكار مي شود. در اين رويكرد اجتماعي، توحيد، افزون بر جنبه اعتقادي، به مثابه يك طرح، الگو و بينش كليِ رهايي بخش، عمل زا، تحول آفرين و داراي تأثير در تمام ابعاد زندگي انسان و جوامع بشري فهم مي شود. لازمه اين فهم از توحيد، حاكميت مطلق الله، عدم اكتفا به وضع موجود و تلاش براي رساندن جامعه به هدف اصلي آفرينش و درنهايت تحقق جامعه توحيدي است.