نظريه رياست سنّت در امتداد فلسفه سياسي فارابي

طرح نظريه رياست سنت در امتداد فلسفه سياسي و در سطح قضاياي عقلي و فلسفي اولين بار توسط حكيم ابونصر فارابي صورت گرفت. او در سخت‏ترين شرايط سياسي انتقال از امام معصوم (عج) به عصر غيبت، با روش برهاني به كمك فقه و فقيهان شتافت و نظريه ‏اي بديع و ماندگار در امتداد فلسفه سياسي توليد كرد. طبيعي است او نمي توانست بر اساس فلسفه سياسي يوناني به اين مهم مبادرت ورزد، مگر آنكه پيش از آن، به اسلامي‏سازي اين دانش اهتمام ورزد. فارابي بر پايه دغدغه ديني و معرفتي موفق شد حكمت عملي يوناني را به ‏درستي دريافت كند و با استقرار آن بر تراز حكمت نظري قرآني، از دو جهت «مبناسازي» و «غايت ‏پردازي» فلسفه سياسي متمايزي از خاستگاه تاريخي آن ايجاد كند و آن را در ذيل آموزه‎هاي ديني و فراانگاره اسلامي قرار دهد. اين عمليات معرفتي راه را براي توليد و تكثير مسائل عقلي در زيست بوم اسلامي فراهم آورد و فارابي از اين طريق توانست نقطه كانوني «مدينه فاضله» را در فلسفه سياسي خويش طراحي كند وبا واقع ‏گرايي و واقع‏ بيني از مجراي آن به حوزه رسالت «رئيس اول» و امامت «رئيس مماثل» و رياست فقيه جامع‏ الشرايط با عنوان «رئيس سنت» و در فقدان وجود او در قالب شوراي رهبري «رؤساي سنت» و«رؤساي افاضل»برسد. او با موجه‏سازي و معقول‏ نمودن سطوح مختلف نظام سياسي فاضله متناسب با شرايط مختلف جوامع اسلامي، مشكل خلأ رهبري و گرفتاري فلسفه سياسي در دام ذهنيت‏گرايي را حل نمود. تحقيق حاضر با روش عقلي و برهاني به تحليل متون فلسفي فارابي متمركز شد و دستاورد بديع فوق را در امتداد فلسفه سياسي فارابي ارائه نمود.