همسنجي ترجمه كنش‌هاي‌ گفتاري سوره مريم (با تكيه بر ترجمه‌هاي الهي‌قمشه‌اي، فولادوند، خرمشاهي، صفارزاده و مكارم‌شيرازي)

زبان در اصل ترجمه‌اي از تصورات و مفاهيم ذهني انسان است؛ بنابراين، ارتباط بين زبان و ترجمه، حقيقتي انكارناپذير است. كاربردشناسي به‌عنوان يكي از زيرشاخه‌هاي زبان‌شناسي به بررسي پاره‌گفتارها در درون بافت مي‌پردازد. كنش‌گفتاري از مهم‌ترين مفاهيم كاربردشناسي است كه به ‌نوعي به تحليل گفتمان مربوط مي‌شود؛ از آن روي كه گفتمان، سلسله‌اي از كنش‌هاي گفتاري است. در پرتو اهميت مسأله، نگارندگان در اين جستار بر آنند تا با در پيش گرفتن روش تحليل گفتمان و با تكيه بر ترجمه‌هاي پنج مترجم همچون الهي‌قمشه‌اي، خرمشاهي، فولادوند، صفارزاده و مكارم‌شيرازي از قرآن كريم به همسنجي ترجمه كنش‌هاي گفتاري در سوره مريم بپردازند. از نتايج تحقيق اين است كه مترجمان در ترجمه كنش‌هاي گفتاري مستقيم، مانند كنش‌هاي امري حقيقي و كنش‌هاي اعلامي و تعهدي درست عمل كرده‌اند، اما در ترجمه كنش‌هاي اظهاري، عاطفي، ترغيبي و به ويژه استفهامي كه گاهي به دلايل بلاغي از معناي اصلي خود خارج مي‌شوند، ضعيف عمل كرده و در مواردي حتي مفهوم را به ذهن مخاطب منتقل نكرده‌اند و تنها به ترجمه تحت‌اللفظي بسنده كرده و بيشتر توجهشان به ساختار نحوي آيه بوده است. ديگر اينكه در فرآيند ترجمه به ترجمه بافت‌محور و به عناصر مهم در گفتمان از جمله عنصر متكلم، مخاطب و پيام مورد هدف متكلم، عنصر زمان و مكان، اهميت نداده و از شيوه‌هاي مؤثر در رساندن مفهوم كنش‌هاي گفتاري، خصوصاً كنش‌هاي گفتاري غيرمستقيم مانند علائم سجاوندي و بعضي از هنجارهاي نحوي و موسيقايي قرآن، بهره نبرده‌اند.