برونداد علمي فيزيولوژي ورزشي ايران در حوزه تندرستي بر اساس پايگاه وب آو ساينس (2021-2002): مطالعه علم‌سنجي

هدف: با تحليل بروندادهاي علمي نمايه شده در پايگاه‌هاي اطلاعاتي مي‌توان مطالب مفيدي از وضعيت توليدات علمي افراد و سازمان‌ها به دست آورد. بنابراين، هدف اصلي پژوهش حاضر تحليل بيست سال (2021-2002) توليد علم حوزه فيزيولوژي ورزشي و تندرستي ايران و ترسيم چگالي هم‌تاليفي بر اساس اطلاعات پايگاه وب‌آوساينس بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع توصيفي تحليلي بوده و با استفاده از روش علم‌سنجي انجام شده است. جامعه آماري پژوهش، شامل مدارك نمايه شده (2021 -2002) پژوهشگران ايران در علوم ورزشي و فيزيولوژي ورزشي و تندرستي در پايگاه وب‌آو‌ساينس است. براي ترسيم نقشه‌هاي علمي، از نرم‌افزار VOSViewer و براي استخراج اطلاعات از نرم‌افزار HistCite كمك گرفته شد. يافته‌ها: طي سال‌هاي 2002 تا 2021 ميلادي، 1865 ركورد مربوط به فيزيولوژي ورزشي و تندرستي ايران در پايگاه وب‌آو‌ساينس نمايه شده و روند انتشار صعودي بوده است. حدود 9 درصد مقالات فيزيولوژي ورزشي و تندرستي يك نويسنده‌اي و 91 درصد حاصل زحمات گروهي بوده است. كلمه Exercise با بسامد 667، پرتكرارترين كلمه در مقالات فيزيولوژي ورزشي و تندرستي است. بر اساس يافته‌ها، در بين دانشگاه‌هاي تابعه وزارت علوم، تحقيقات و فناوري، به ترتيب دانشگاه‌هاي گيلان (146)، تهران (142)، تربيت مدرس (114)، اصفهان (110)، و خوارزمي (109) رتبه‌هاي اول تا پنجم توليد علم حوزه فيزيولوژي ورزشي و تندرستي ايران را به خود اختصاص داده‌اند. همچنين يافته‌ها نشان داد محمدعلي آذربايجاني، مهدي كارگرفرد، حميد اراضي، مقصود پيري، و حميد رجبي به ترتيب با چگالي هم‌تاليفي 383، 201، 180، 150، و 143 جزو نفرات اول فهرست نويسندگان مهم و اثرگذار حوزه فيزيولوژي ورزشي و تندرستي ايران هستند. در ضمن بر اساس اطلاعات بيست سال اخيرِ پايگاه وب‌آو‌ساينس، مهدي كارگرفرد با 679 استناد (47 مقاله) پراستنادترين نويسنده حوزه فيزيولوژي ورزشي و تندرستي ايران است. نتيجه‌گيري: فقط 8 درصد توليد علم حوزه فيزيولوژي ورزشي و تندرستي ايران طي بازه 2002-2011 اتفاق افتاده و نشان مي‌دهد كه توليد علم اين حوزه در ايران نوپا است. ايران رتبه بيست و پنجم توليد علم فيزيولوژي ورزشي و تندرستي را دارد و لازم است برنامه‌ريزي‌هاي بيشتري براي تقويت جايگاه جهاني آن صورت پذيرد.