شبيه سازي رفتار باروري زنان استان تهران با استفاده از رويكرد مدل سازي عامل بنيان

كاهش باروري به زير سطح جانشيني و پايين‌تر از آن در ايران، سياستگذاران را به ارائه تسهيلاتي براي افزايش فرزندآوري زنان متوجه كرده است، با اينحال تاثير مشوق هاي باروري به دقت‌ بررسي و ارزيابي نشده است. مقاله حاضر، با استفاده از داده‌هاي طرح بررسي تحولات باروري در استان تهران (1396) با حجم نمونه حدود 1500 خانوار، رفتار پيچيده باروري پايين را با استفاده از مدل‌سازي عامل بنيان در نرم‌افزار اني‌لاجيك پيش‌بيني مي‌نمايد. سناريوهاي مختلفي از جمله سناريوهاي اقتصادي، ارائه تسهيلات دولتي، افزايش تعداد ازدواج، كاهش ميانگين سن ازدواج و سناريو تركيبي در نظر گرفته شد. نتايج شبيه‌سازي روند نزولي براي باروري در استان تهران براي ده سال آينده را نشان داد و براساس آن ميزان باروري كل از رقم 1.4 فرزند در سال 1398 به 1.06فرزند در سال 1408 خواهد رسيد، ولي افزايش 20 درصدي تعداد ازدواج زنان، مي‌تواند ميزان باروري كل را از 1.06فرزند به 1.26فرزند در سال 1408 افزايش دهد. نتايج شبيه‌سازي سناريوي تركيبي نيز نشان داد كه درصورت كاهش ميانگين سن ازدواج در كنار بهبود شرايط فرزند‌آوري، ميزان باروري كل به 1/6 فرزند در سال 1408 افزايش خواهد يافت. نتيجه سياستي تحقيق حاضر بيانگر اين است كه برنامه‌هاي افرايش جمعيت بايستي با در نظرداشت ميزان تاثيرگذاري عوامل تشويقي بر رفتارهاي باروري زوجين تدوين شوند تا ضمن تحقق باروري ايده‌آل و قصد شده آنان، دستيابي به اهداف سياست‌هاي جمعيتي را تسهيل نمايند.‌