شيمي كليك و جايزه نوبل 2022

در سال 2022 جايزه نوبل شيمي به‌طور مشترك به بري شارپلس، مورتن ملدال، و كارولين برتوزي به‌دليل تلاش‌هايشان در حوزه «شيمي كليك» اهدا گرديد. براي ساده كردن واكنش‌هاي سخت، شيمي كليك در سال 2001 توسط شارپلس به‌دنياي علم معرفي شد و به وسيله‌ي آن مي‌توان به‌روش ساده، مولكول‌هاي كوچك را در كنار يكديگر قرار داد؛ لذا واژه كليك براي آن به‌كار برده مي‌شود. شارپلس و ملدال به‌صورت مستقل واكنش اتصال آلكين-سيكلوآلكين با آزيد را طراحي كردند كه در حضور كاتاليزور مس با راندمان بالا صورت مي‌گيرد و به‌صورت گزينشي توليد صد در صد يك محصول را در پي دارد. برتوزي واكنش‌هاي كليك را به‌دنياي علوم زيستي اتصال داد و از آن براي واكنش‌هاي بيواورتوگونال يا متعامد زيستي بهره گرفت. واكنش‌هاي كليك را مي‌توان در واكنش‌هاي زيستي مربوط به سلول‌هاي زنده بدون آسيب‌رساني استفاده كرد. با توجه به دستاوردهاي شيمي كليك، مي‌توان چشم‌انداز روشني را در شناخت و درمان سرطان متصور نمود. در اين مقاله سعي شده است توضيحي ساده و كارآمد در مورد شيمي كليك و برندگان جايزه نوبل شيمي 2022 ارائه شود.