بررسي انتقادي معرفت‌شناسي فضيلت ناب زگزبسكي

در ارزيابي معرفت از منظر معرفت‌شناسي از يك سو نظريه‌هايي مانند مبناگرايي، انسجام گرايي و اعتمادگرايي و از سوي ديگر درون‌گرايي و برون‌گرايي مطرح شده است. معرفت‌شناسي فضيلت ناب، نظريه‌اي است كه توسط ليندا زگزبسكي ارائه گرديده است. به نظر ايشان نظريه‌هاي معرفت‌شناسي هر دوره‌اي از نظريه‌هاي اخلاقي همان دوره متأثر است وي با الگوگيري از فضائل اخلاقي و كاربرد آن در معرفت‌شناسي از فضايل عقلاني به‌ويژه فهم و حكمت سخن مي‌گويد. از نگاه وي از يك سو معرفت‌شناسي با مشكلاتي ازجمله به فراموشي سپردن فهم و حكمت و تأكيد بر يقين، انحصار معرفت به معرفت گزاره‌اي، آشفتگي در معناي توجيه، بي‌توجهي به نقش اراده و مسئوليت معرفتي فاعل شناسا، به‌حساب نياوردن احساسات و عواطف در معرفت‌جويي مواجه است؛ از ديگر سو برخود نظريه معرفت‌شناسي فضيلت ناب نيز نقدهايي وارد است. اين نقدها را مي‌توان در سه گروه جاي داد كه عبارت‌اند از: 1. نقدهاي دروني برآمده از خود معرفت‌شناسي. 2. نقدهاي برآمده از فلسفه ذهن. 3. نقدهاي برآمده از فلسفه اخلاق. در اين پژوهش به اين مسئله پرداخته مي‌شود كه آيا نظريه معرفت‌شناسي فضيلت ناب، توان پاسخ‌گويي به اين نقدها را دارد يا خير، به‌عبارت‌ديگر آيا اين نظريه داراي سازواري دروني و بيروني هست يا نه. زگزبسكي با چرخش ارزيابي معرفت از باور، به فاعل باورمند و ويژگي‌هاي منشي و شخصيتي او راهي به گشايش مي‌جويد و به نظر مي‌رسد در اين زمينه موفق بوده است. در اين پژوهش از روش تحقيقي برنامه پژوهشي لاكاتوش با توجه به هسته مركزي و كمربندهاي ايمني و راهبردهاي ايجابي و سلبي بهره گرفته شده است.