نظام‌مندي دانش علمي، راهكاري جهت خروج از حباب معرفتي و اتاق بازتاب

حباب معرفتي و اتاق بازتاب دو پديده دوران پساحقيقت هستند كه در آن‌ها دانش علمي انكار مي‌شود. تاي نوين معتقد است اين پديده‌ها دانش علمي را با طرد و بي‌اعتمادي به آن انكار مي‌كنند. هدف از پژوهش حاضر اين است كه راه‌كاري براي تميز ميان دانش علمي و دانش درون اين جوامع به دست آورده تا امكان خروج از آن‌ها ميسر شود. به اين منظور، با استفاده از روش تحليلي-توصيفي ابتدا به تبيين اين دو پديده و بررسي راه‌كار ارائه‌شده براي خروج از آن‌ها پرداخته و ايرادات اين راه‌كارها را نمايان مي‌سازيم. سپس نظريه نظام‌مندي دانش علمي هوينينگن-هون معرفي خواهد شد كه بر اساس آن يك در موضوع مشترك، دانش علمي در ابعاد توصيف، توضيح، پيش‌بيني، دفاع از ادعاهاي دانش، گفتمان انتقادي، پيوند معرفتي، ايده‌آل كامل بودن، توليد دانش و بازنمايي دانش، نظام‌مندتر از دانش روزمره است. مطابق اين نظريه، نظام‌مندي به اين معنا است كه دانش علمي تصادفي، دلخواهانه، بدون برنامه، بدون نظم و ترتيب نبوده و روشمند (متدولوژيك) است. در بخش پاياني به بحث و بررسي استفاده از نظريه نظام‌مندي در پديده‌هاي ذكرشده مي‌پردازيم. نتايج پژوهش حاضر نشان مي‌دهد نظريه نظام‌مندي بدون آن‌كه به دام ايرادات راه‌كار نوين بيافتد، قادر است به عامل معرفتي كمك كند ميان دانش علمي و دانش روزمره تميز داده و امكان خروج از آن‌ها را پديد مي‌آورد.