سنجش و ارزيابي توسعه سرمايه انساني اعضاي هيئت‌علمي (موردمطالعه دانشگاه تهران)

مسئله و هدف: توسعه سرمايه انساني اعضاي هيئت‌علمي دستاوردي اثربخش در راستاي توسعه نظام آموزش عالي است. بااين‌حال شواهد مبتني بر دستاورد پژوهش هاي تجربي حاكي از كيفيت پايين عملكرد اعضاي هيئت‌علمي است. هدف پژوهش حاضر، سنجش و ارزيابي توسعه سرمايه انساني اعضاي هيئت‌علمي است كه با رويكرد آميخته (اكتشافي متوالي) انجام شد. روش شناسي: در بخش كيفي مشاركت‌كنندگان پژوهش اعضاي هيئت‌علمي دانشگاه ها و پژوهشكده هاي شهر تهران بودند كه به روش نمونه گيري هدفمند از نوع موارد مطلوب با 13 نفر از آن‌ها مصاحبه و داده هاي موردنياز گردآوري شدند. تحليل داده هاي اين بخش با استفاده از روش تحليل مضمون انجام شد. به‌منظور ارزيابي قابليت اعتماد يافته هاي پژوهش از رويكرد غوطه ورسازي و كدگذاري مجدد با محاسبه ضريب كاپاي كوهن استفاده شد. در بخش كمي جامعه آماري شامل اعضاي هيئت‌علمي دانشگاه تهران بودند كه تعداد 150 نفر از آن‌ها با استفاده از فرمول كوكران و به روش نمونه گيري طبقه اي نسبي از چهار پرديس علوم انساني، علوم رفتاري و اجتماعي، علوم پايه و فني – مهندسي به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوري داده هاي بخش كمي پرسشنامه محقق ساخته توسعه سرمايه انساني اعضاي هيئت‌علمي در طيف 6 درجه اي بود. روايي ابزار پژوهش به روش صوري و همگرا و واگرا و پايايي آن از طريق آزمون آلفاي كرونباخ و پايايي تركيبي تأييد شد. يافته ها: يافته هاي بخش كيفي در 9 بُعد ارتقاء توان تدوين طرح درس تخصصي و بين رشته اي، ارتقاء توان ياددهي و يادگيري، ارتقاء مهارت هاي مديريت و اداره كلاس درس، ارتقاء توان مشاوره و راهنمايي تحصيلي و رفتاري، افزايش توان تعهد به اخلاق حرفه اي در فرايند آموزش، ارتقاء توان ايجاد انگيزه يادگيري در فراگيران، ارتقاء توان ارزيابي عملكرد فراگيران، ارتقاء دانش پژوهشگري، ارتقاء مهارت پژوهشگري دسته بندي و ارائه شد. در بخش كمي، بر اساس نتايج آزمون آنتروپي شانون، اولويت ابعاد ارتقاء مهارت مديريت كلاس درس و ارتقاء دانش پژوهشگري نسبت به ساير ابعاد تأييد گرديد. مقادير آزمون خي دو گوياي وضعيت مطلوب سازه اصلي توسعه سرمايه انساني آموزشي و وضعيت نسبتاً مطلوب سازه اصلي توسعه سرمايه انساني پژوهشي – كارآفريني اعضاي هيئت‌علمي دانشگاه تهران بود. بر اساس مقادير آزمون يومان ويتني و كراسكال واليس نيز، نابرابري ميانگين توسعه سرمايه انساني آموزشي اعضاي هيئت‌علمي برحسب تعدادي از متغيرها و عوامل مؤثر تأييد شد. نتيجه گيري: دستاوردهاي پژوهش نشان داد، توسعه سرمايه انساني آموزشي و پژوهشي اعضاي هيئت‌علمي، تعيين اولويت و شناسايي نابرابري هاي وضعيت توسعه سرمايه انساني اعضاي هيئت‌علمي برحسب عوامل اثرگذار، مي تواند نقشه راه اثربخش و مؤثري را براي برنامه ريزي هاي راهبردي توسعه سرمايه انساني اعضاي هيئت‌علمي در اختيار سياست‌گذاران، تصميم سازان و كنشگران اين عرصه قرار بدهد.