اشتغال‌پذيري و اكوسيستم توسعه انساني؛ مباني نظري و تحليل داده‌هاي دانش‌آموختگان علوم پايه

مسئله: اكوسيستم توسعه انساني به شبكه‌اي از ذي‌نفعان متنوع اتلاق مي‌شود كه در يك زيست‌بوم مناسب در تعامل پويا با يكديگر شبكه‌ پويايي از توانش‌هاي انساني را ايجاد؛ و به‌طور مستمر كيفيت زندگي مردم را بهبود مي‌بخشند. سطح هريك از توانش‌هاي يادشده و ميزان تأثيراتشان بر يكديگر نقش اساسي در كارآمدي و پايداري اكوسيستم توسعه انساني دارند. توانش‌هاي فردي و اشتغال‌پذيري دو گروه مهم از عناصر شبكه توانش‌هاي انساني هستند كه سطح و تأثيرات متقابلشان نقش كليدي در توسعه انساني دارند؛ درحالي‌كه وضعيت آن‌ها در اقتصاد ايران شناخته‌شده نيست و خلأ دانايي شديداً احساس مي‌شود. هدف: با توجه به مسئله بالا، هدف مقاله حاضر تحليل وضعيت و رابطه توانش‌هاي دانش‌آموختگان آموزش عالي در اقتصاد ايران بوده است. روش پژوهش: براي دستيابي به هدف يادشده از روش توصيفي-تحليلي، داده‌هاي ميداني دريافت شده از يك نمونه 1461 نفري از دانش‌آموختگان علوم پايه در سال‌هاي 1397 و 1399 از دانشگاه‌هاي دولتي ايران و تكنيك شبكه‌هاي عصبي مصنوعي استفاده شده است. يافته‌ها: نتايج تحليل‌ها نشان مي‌دهند كه هيچ‌يك از توانش‌هاي فردي (عمومي، يادگيري، اجتماعي، مديريتي و عملياتي) دانش‌آموختگان علوم پايه تأثير معني‌داري بر اشتغال‌پذيري آن‌ها ندارند. همچنين، اشتغال پذيري دانش‌آموختگان علوم پايه كمكي معني‌داري به توسعه توانش‌هاي فردي نمي‌كنند؛ اما توانش‌هاي فردي دانش‌آموختگان علوم پايه به به‌طور معني‌داري (هرچند ضعيف) يكديگر را تحت تأثير قرار مي‌دهند و به يكديگر كمك مي‌كنند. نتيجه‌گيري: بنابراين، در اقتصاد ايران شبكه توانش‌هاي دانش‌آموختگان علوم پايه بسيار سست و اكوسيستم عالي توسعه انساني در اين حوزه ناكارآمد و ناپايدار است.