تأثير اندازه‌هاي مختلف مزارع بر كارايي فني مزارع برنج (مطالعه موردي: شهرستان رشت)

هدف مطالعه حاضر، تجزيه و تحليل كارايي و نسبت شكاف فن آوري مزارع برنج شهرستان رشت است. براي انجام تحقيق از اطلاعات 531 كشاورز استفاده شده است. اين اطلاعات در سال 1397 با استفاده از روش نمونه‌گيري خوشه‌اي متناسب با حجم جامعه به دست آمد. به منظور اجتناب از اريب ناشي از مطالعه كشاورزان داراي صفات و رفتارهاي تصميم‌گيري متفاوت، مزارع نمونه با استفاده از تحليل خوشه‌اي و بر حسب اندازه به سه گروه كوچك، متوسط و بزرگ تقسيم شدند. در اين مطالعه جهت برآورد كارايي فني نسبت به مرز گروهي، از مدل تحليل پوششي داده‌ها (DEA) استفاده ‌شد و براي برآورد نسبت شكاف فن‌آوري (TGR) از روش فرا مرزي (Metafrontier) استفاده شده است. نتايج نشان داد كه متوسط كارايي فني گروهي بهره‌برداران مزارع كوچك 85.2 درصد، براي بهره‌برداران مزارع متوسط 88.3 درصد و در مزارع بزرگ 89.1 درصد است. يعني اين واحد‌ها با به‌كار‌بردن ميزان مشخصي از نهاده‌هاي توليد، به‌طور متوسط به‌ترتيب حدود 85 درصد، 88 درصد و 89 درصد مقدار محصولي را توليد مي‌كنند كه با استفاده از ميزان نهاده فعلي و سطح فن آوري موجود مي‌توانست توليد شود. افزون بر اين، نتايج حاصل از تخمين كارايي فني نسبت به تابع فرا مرزي نشان داد كه شكاف فني بين بهترين كشاورز و ساير كشاورزان در گروه مزارع بزرگ كمينه و در گروه مزارع كوچك بيشينه بوده است. نسبت شكاف فن آوري براي سه گروه فوق به ترتيب 0.80، 0.82 و 0.90 است. يعني مزارع بزرگ عملكرد تكنيكي بهتري دارند و داراي نسبت شكاف فن آوري بالاتري در مقايسه با مزارع كوچك و متوسط هستند.