مقايسه اثربخشي آموزش شناختي رفتاري با مداخله مبتني بر پذيرش و تعهد بر حرمت خود مادران داراي كودك با اختلال طيف اوتيسم

زمينه و هدف: اختلال طيف اوتيسم يكي از اختلال هاي شايع عصبي تحولي است كه تشخيص آن در فرزند، روي كيفيت زندگي والدين به ويژه مادر تأثير منفي بسياري دارد. بدين ترتيب پژوهش حاضر با هدف مقايسه تأثير آموزش شناختي رفتاري با مداخله مبتني بر پذيرش و تعهد بر حرمت خود مادران داراي كودك با اختلال طيف اوتيسم انجام شد. روش: پژوهش حاضر يك مطالعه نيمه تجربي با طرح پيش آزمون-پس آزمون شامل دو گروه آزمايش و يك گروه گواه بود. نمونه مورد مطالعه شامل 36 مادر داراي كودك با اختلال طيف اوتيسم شهر رشت در سال 1399 بودند كه برحسب شرايط ورود و خروج انتخاب شدند كه در يكي از سه گروه مداخله شناختي رفتاري، مداخله مبتني بر پذيرش و تعهد، و گواه جايدهي شدند. در ابتدا پرسشنامه حرمت خود (سورنسن، 2005) به عنوان پيش آزمون روي هر سه گروه اجرا شد. گروه آزمايش يكم، آموزش شناختي رفتاري را در ده جلسه 90 دقيقه اي و گروه آزمايش دوم، درمان مبتني بر پذيرش و تعهد را در هشت جلسه 60 دقيقه اي دريافت كردند، در حالي كه گروه گواه، مداخله اي را دريافت نكردند. سپس از هر سه گروه پس آزمون به عمل آمد و پس از سه ماه، پيگيري انجام شد. داده ها به شيوه تحليل كواريانس تك متغيري و آزمون تي وابسته تحليل شد. يافته ها: نتايج اين مطالعه نشان داد كه اثربخشي مداخله مبتني بر پذيرش و تعهد بر حرمت خود، (1/318) واحد تفاوت نسبت به گروه آموزش شناختي رفتاري دارد و نتايج آزمون تي وابسته نشان داد در گروه آموزش شناختي رفتاري (t(11)=-0/713, p=0/491) و مداخله مبتني بر پذيرش و تعهد (t(11)=2/028, p=0/067) تفاوت معناداري بين دو مرحله پس آزمون و پيگيري بر حرمت خود مشاهده نشد (p 0/05). نتيجه گيري: بر اساس اين يافته ها مي توان بيان كرد كه هر دو روش آموزش شناختي رفتاري و مداخله مبتني بر پذيرش و تعهد حرمت خود مادران داراي كودك با اختلال طيف اوتيسم را افزايش داد. استلزامات نتايج به دست آمده در مقاله مورد بحث قرار گرفته است.