سيماي حلاج و بايزيد در آينه مقالات شمس تبريزي

با توجه به شخصيت شگفت انگيز شمس تبريزي و جايگاهي كه در عرفان اسلامي دارد، آشنايي با افكار و ديدگاه هاي او از جهات مختلف حائز اهميت است. يكي از مواردي كه در مقالات شمس براي پژوهندگان تعجب برانگيز است نگاه نقادانه و تعريض گونه او به عارفان بزرگي نظير بايزيد بسطامي و حسين منصور حلاج است. حال با توجه به انتقادها و تعريض هاي شمس به اين عارفان كه هر دو جزو اسطوره هاي عرفاني به حساب مي آيند،در اين جستار كوشيده ايم تا با بررسي و تحليل شخصيت اين دو در مقالات شمس دليل اين تعريض ها و انتقادها را روشن سازيم و به روش تحليل محتوا و شيوه كتابخانه اي سيماي بايزيد و منصور حلاج را در آينه مقالات شمس به تصويربكشيم. نتايج تحقيق نشان مي دهد كه شمس نظر مثبتي به عارفان شطح گو نظير منصورحلاج و بايزيد بسطامي نداشته است، جالب اين است كه معمولاً نام اين دو در مقالات شمس با هم ذكر مي شود و نقد شمس به آنها بيشتر ناظر به شطحيات آنهاست، زيرا در مواردي كه شمس از بايزيد بدون در نظر گرفتن شطحيات او صحبت مي كند وي را در مقام عارفي بزرگ و گاه صاحب كرامت كه به او الهام مي شده است مي ستايد.