تحليل تمايزات معنايي متاثر از «تهي» در فضاهاي عمومي كالبدي

وجود عناصري با خاصيت بينابيني در معماري، بر هم‌زيستي اجزاء آن موثر بوده است. در راستاي شفافيت و كاهش تدريجي ماده، فضاهاي مابين با ساختاري نامرئي مورد استفاده قرار گرفته و به نام «تهي» خوانده مي‌شوند. پژوهش حاضر بر مبناي مولفه‌هاي تهي در معماري، تاثير هر يك از مولفه‌ها بر تعاملات اجتماعي را مورد توجه قرار داده ‌است. حضور تهي در كاربري‌هاي مختلف تا چه حد مي‌تواند در مولفه‌هاي اجتماعيِ فضا تغيير ايجاد كند؟ به عنوان سوال اصلي تحقيق مطرح مي‌گردد. به عبارت ديگر آيا تاثيرات تهي بر رفتار كاربران در همه كاربري‌ها يكسان عمل مي‌نمايد؟ از اهداف اصلي تحقيق شناسايي شاخص‌هاي اجتماعي «تهي» در فضاهاي عمومي و تبيين نقش تسهيل‌كنندگي يا بازدارندگي آن در تعاملات اجتماعي افراد مي‌باشد. در اين تحقيق روش تركيبي، پيمايشي با نمونه‌هاي مطالعه هدفمند، در نظر گرفته شد و پس از استخراج مولفه‌ها، چارچوب مفهومي تدقيق گشت. فرآيند تحقيق در دو مرحله پيمايش اوليه در پنج كاربري مختلف اداري، درماني، آموزشي، هتل و تجاري و پيمايش اصلي در سه نوع كاربري آموزشي، هتل و تجاري به انجام رسيد. اطلاعات مورد نياز به روش پرسش‌نامه و مصاحبه، جمع‌آوري و با نرم‌افزار مورد تحليل قرار گرفت. يافته‌هاي تحقيق اثر معنادار مولفه‌هاي كالبدي و معنايي تهي بر تعاملات اجتماعي افراد را نشان مي‌دهد. در پيمايش اوليه يافته‌ها در ساختمان اداري، اثر اجتماع‌گريزي و در درماني تا حدودي خنثي را ارائه نمود؛ در حالي كه پيمايش اصلي تهي در ساختمان‌هاي تجاري، هتل و دانشگاه را با اثر اجتماع‌پذيري بر رفتار معرفي مي‌نمايد. نتيجه‌گيري تحقيق اذعان مي‌دارد، ويد در فضاي معماري‌‌، نقش جداكننده و پيوند‌دهنده را به طور همزمان ايفا مي‌نمايد. ميزان اثرپذيري روابط و تعاملات اجتماعي در فضاي داراي ويد به ميزان اثرپذيري افراد از محيط، نوع كاربري‌‌، فعاليت و هدف كاربران از حضور در مكان‌ها بستگي دارد.