تحليل پيشران‌هاي توسعه‌پايدار محدوده ميراث جهاني شهر يزد

فرايند جهاني شدن و گسترش شتابان شهري، بافت‌‌هاي تاريخي را تحت‌الشعاع قرار داده و منجر به فراموشي و فرسودگي كالبدي و عملكردي آن‌ها شده ‌‌است. در اين راستا پژوهش حاضر در پي شناسايي پيشران‌هاي موثر بر توسعه ‌پايدارِ عرصه ميراث جهاني شهر يزد و چگونگي اثرگذاري اين عوامل بر يكديگر مي‌باشد. بر اين اساس با توجه به هدف، نوع پژوهش كاربردي مي‌باشد و روش تحقيق نيز تحليلي- اكتشافي است. شيوه جمع‌آوري داده‌ها و اطلاعات نيز اسنادي- پيمايشي مي‌باشد. هم‌چنين متغير‌هاي شناسايي‌شده از طريق روش بارش فكري و با مرور پيشينه ‌پژوهش، مطالعات اسناد فرادست، بازديدهاي ميداني و مصاحبه با خبرگان شناسايي شده و پس از تركيب و تدقيق و حذف موارد بي‌ارتباط و مبهم، در نهايت 23 عامل نهايي به عنوان پيشران‌هاي توسعه‌ پايدار ميراث‌جهاني شهر يزد در حوزه‌هاي اجتماعي فرهنگي، اقتصادي، كالبدي- عملكردي و مديريتي- سازماني شناسايي شده است. در نهايت 23 عاملِ شناسايي‌شده، با استفاده از روش دلفي و بر پايه‌ي نظرات 15 تن از نخبگان و متخصصين در نرم‌افزار ميك‌مك مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج پراكندگي متغيرها در نمودار تاثيرگذاري و تاثيرپذيري متغيرها در نرم‌افزار ميك‌مك، نشانگر پايداري سيستم است. در نهايت ده عامل كليدي با بيش‌ترين امتياز اثرگذاري و ده عامل كليدي با بيش‌ترين اثرپذيري مورد شناسايي قرار گرفت. بر همين اساس در نهايت با توجه به اثرگذاري و اثرپذيري مستقيم و غيرمستقيم، هفت عامل كليدي به عنوان پيشران‌هاي توسعه آينده بافت تاريخي شهر يزد مورد شناسايي قرار گرفته است، كه به ترتيب رويكرد سياست‌هاي مديرتي، امنيت و رفاه اجتماعي، ضوابط و مقررات، سياست‌هاي تشويقي، وضعيت خدمات گردشگري، ميزان سرمايه‌گذاري، بخش خصوصي و دولتي، تنوع فرصت‌هاي شغلي، هماهنگي سازمان‌ها، سطح آگاهي و تخصص مديريت شهري و رويكرد طرح‌هاي فرادست، راهبردي‌ترين عوامل در جهت توسعه پايدار بافت تاريخي شهر يزد مي‌باشند.