اثرگذاري اختلال فن‌آورانه بر جايگاه ژئواكونوميك كشورها :مطالعه موردي ايران

امروزه فن‌آوري، علاوه بر تسهيل امور در حوزه‌هاي مختلف، نقشي اخلال‌گرانه نيز يافته‌ است. اختلال فن‌آورانه، ناظر بر اين كاركرد فن‌آوري است كه با تغيير قواعد بازي و مؤلفه‌هاي حاكم بر منطقِ عملكرد، طيف وسيعي از مسائل بين‌المللي(از امنيت بين‌المللي تا حكمراني‌ جهاني و سياست‌خارجي) دستخوش دگرگوني مي‌شوند. اين تغييرات به نوبه‌ِ خود، موقعيت كشورها را به نسبت انطباق يا عدم‌انطباق با شبكه‌هاي ارزش و عملكرد جديد، متاثر مي‌كند. ژئواكونومي نيز به عنوان بستري مهم در عرصه رقابت‌هاي نوظهور، مشمول اختلال فن‌آورانه شده، كه به سهم خود، زمينه را براي جابجايي جايگاه كشورها در عرصه بين‌المللي فراهم مي‌كند. در همين ‌راستا، پرسش اصلي مقاله عبارت است از اينكه اختلال فن‌آورانه چگونه موقعيت كشورها را در حوزه‌ِ ژئواكونوميك متأثر مي‌كند و به جابه‌جايي جايگاه آن‌ها در عرصه بين‌المللي منجر مي‌شود؟ پژوهش حاضر با بهره‌گيري از روش توصيفيتحليلي و با استناد به منابع كتابخانه‌اي در پي تبيين مسئله موردنظر است. هدف اين پژوهش، بررسي تاثير اختلال فن‌آورانه بر مولفه‌هاي فضا و قدرت عناصر تشكيل‌دهنده ژئواكونومي و ارزيابي جايگاه ژئواكونوميك ايران به عنوان مطالعه موردي، از رهگذر چارچوب موردنظر است. نتيجه كلي پژوهش نشان مي‌دهد كه فن‌آوري از يك‌سو با شكل‌دادن به چرخش فضايي، موجب شبكه‌اي‌شدنِ فضاي عملياتي كشورها و حاكميت جريان‌ها شده، و عامليت مستقل كنشگران در حوزه ژئواكونومي را با ترديد مواجه ‌كرده‌است؛ از سوي ديگر، فن‌آوري با كمك به فرآيند اعمال قدرت در فضاي شبكه‌اي، به عنوان تنظيم‌كننده و جهت‌دهنده به جريان‌هاي راهبردي بديل، اين امكان را مهيا مي‌سازد كه جايگاه كشورها در متن قرارگرفته يا به حاشيه رانده ‌شود.