مطالعه اثرات سونامي بر پارامترهاي يونوسفري با استفاده از ‌سيستم تعيين موقعيت جهاني

جابه جايي سريع كف اقيانوس در هنگام زلزله هاي بزرگ اقيانوسي منجر به انتشار امواج سونامي در سطح دريا و امواج جاذبه (Gravity Waves) در اتمسفر مي گردد. امواج جاذبه نوسانات شناوري هستند كه به صورت افقي و عمودي منتشر مي شوند و انتشار آن ها تحت تأثير نيروي جاذبه زمين است. امواج جاذبه پس از گذر از لايه تروپسفر وارد لايه يونوسفر مي شوند كه علاوه بر انتقال انرژي به يونوسفر، تغييرات قابل ملاحظه اي را در پارامترهاي يونوسفري ايجاد مي كنند، از اين رو تأثير قابل توجّهي بر انتشار امواج راديويي گذرنده از اين محيط پاشنده دارند. در اين مطالعه، از اندازه گيري هاي دو فركانسه سيستم تعيين موقعيت جهاني ((GPS و يونوسند (Ionosonde) براي تعيين مدّت زمان و ميزان اثر اغتشاشات يونوسفري در پاسخ به سونامي ناشي از زلزله 2011 توكيو استفاده شده است. فركانس بحراني لايه F2 (fof2) نيز اغتشاشات واضحي را نشان مي دهد كه با مشاهداتGPS  سازگار مي باشد. علاوه بر اين، امواج جاذبه و امواج سونامي داراي خصوصيات انتشار مشابهي هستند، بنابراين مي توان از امواج جاذبه براي هشدار سونامي استفاده كرد. جهت تحقيق درباره تغييرات مكاني چگالي الكتروني يونوسفر از پروفيل هاي چگالي الكتروني يونوسفري ماهواره هاي FORMOSAT3/COSMIC  براي دو بازه مرجع و كنترل استفاده شده است. نتايج نشان مي دهد كه چگالي الكتروني يونوسفر تا ارتفاع 272 كيلومتري به طور پيوسته كاهش يافته كه كمترين مقدار آن el/cm3 10^5×2.2 بوده است و افزايش آن از ارتفاع 272 الي 750 كيلومتري ادامه داشته كه بيشترين مقدار آن برابر el/cm3  10^5× 3.92 بوده است.