بررسي نقش شيخ حسين يزدي در تبيين و تثبيت اصل دوم متمم قانون اساسي مشروطيت

تلاش برخي علماي عضو مجلس شوراي ملي در حاكميت مباني شرع بر نظام قانونگذاري كه به تصويب و اجراي اصل دوم متمم قانون اساسي مشروطه تحت عنوان اصل طراز، انجاميد از حيث آثار حقوقي در نظام حكمراني يكي از نقاط عطف تاريخ حقوق اساسي ايران است . در اين ميان شيخ حسين يزدي كه در زمره فقهاي مشروطه خواه مكتب سامرا و نجف و از نمايندگان نخستين ادوار مجلس شوراي ملي است و در تاسيس فقهي و حقوقي نظام سياسي برآمده از جنبش مشروطيت نقش موثري ايفا كرد در تدوين اولين قانون اساسي و متمم آن در مجلس اول همراه با تصويب نخستين قوانين نهادساز حقوقي نظير قوانين عدليه و بلديه و... كه با تاكيد به نظارت شرعي علماي طراز اول بر روند قانونگذاري است، بمثابه فقيه اي قانونگذار، نظام قانونگذاري مشروطه را از مجراي فقه و اصول اماميه مي گذراند و ضمن صيانت از موازين شرع در امر قانونگذاري، سازه هاي نظام حقوقي نوين را نيز بر پايه سنت حقوقي هزارساله اين قوم استوار مي كند. از اين رو، او علاوه بر نقش موثري كه در تدوين و تصويب اصل طراز در مجلس اول دارد به جهت پيگيري مداوم در اجراي مفاد آن و سرانجام تهيه لايحه اجرايي-تفسيري اصل مذكور نقش ممتازي را در تبيين و تثبيت آن ايفا نموده است كه بنظر مي رسد علاوه بر اعتقاد ديني، تجربه عملي اين نماينده ادوار نخستين مجلس در استواري قوانين شريعت محور موجب اهتمام وي جهت تثبيت و اجراي اصل دوم متمم قانون اساسي بوده است.