هويت كوروش بزرگ در تاريخ‌نگاري ساسانيان ؛ شخصيت‌هايي با اين نام در مرزهاي ايرانشهر

پيرو محتواي متون پهلوي ساساني (فارسي ميانه) و بازتاب ميراث اطلاعات آن‌ها در تاريخ‌نگاري دوره اسلامي، امروزه اين اتفاق نظر وجود دارد كه دست‌كم از روزگار ساساني تا عصر مطالعات نوين، كوروش بزرگ هخامنشي آن‌گونه كه هويت تاريخي‌اش مطابق با سندهاي باستان‌شناختي و منابع مكتوب وصف شده، مورد شناخت دربار و جامعه ساساني نبوده است. اين كه آيا علت اين مساله جريان طبيعي گذشت زمان و از ميان رفتن قدرت قرائت خطوط پيشين و يا از دست رفتن داده‌هاي مكتوب بوده است يا يك تصميم قهري، يكي از بحث‌هاي مقاله پيش‌رو است. اين پژوهش، ابتدا به بررسي بعدي ممكن و مستند از تحولات اطلاعات تاريخي پيشين به دوره ساساني مي‌پردازد و سپس، به اين مسئله مي‌پردازد كه چه نشانه‌هايي از شناخت و نبود شناخت از كوروش بزرگ در روزگار ساسانيان قابل پيگيري است. در اين نوشته ديده شد كه از حدود مرزهاي غربي شاهنشاهي ساساني، شواهدي در دست‌اند كه نشان مي‌دهند شناخت مستند از سيما و هويت كوروش به همان شكل تاريخي‌اش وجود داشته است. اين كه به چه علت و به چه نحوي بخشي از اطلاعات تاريخي مرتبط با روزگار هخامنشي و به ويژه عصر كوروش بزرگ، از روند تاريخ‌نگاري درباري در روزگار اوليه ساساني كنار گذاشته شد، پايه بنيادين مطالعه پيش‌روست.