مطالعه تطبيقي نگاره‌‌هاي ابراهيم(ع) در آتش با روايات و تفاسير قرآن از عصر ايلخاني تا صفوي

معجزات پيامبران يكي از موضوعات مذهبي است كه بخشي از مباحث قرآني را به خود اختصاص داده و در سوره‌‌هاي متعددي از آن‌‌ها سخن به ميان رفته است. در اين ميان معجزه سرد و سلامت شدن آتش براي حضرت ابراهيم(ع) از مواردي است كه مكرراً در متون ديني و تاريخي ذكر شده و در ادوار مختلف هنر ايران دوره اسلامي مورد توجه نقاشان و حاكمان وقت قرار گرفته است. اين پژوهش با اهداف، شناسايي نگاره‌‌هايي كه انطباق بيشتري با روايات قرآن كريم دارند و پي‌‌بردن به ميزان تطابق مضمون و محتواي روايت معجزه سرد و سلامت شدن آتش براي حضرت ابراهيم(ع) با نگاره‌‌هاي معجزه ايشان، انجام گرفته است. از اين‌‌رو، اين نگاره‌‌ها را از نظر عناصر تصويري با روايات قرآني مورد مطالعه قرار مي‌‌دهد. در واقع ميزان مطابقت نگاره‌‌هاي معجزه سرد و سلامت شدن آتش براي حضرت ابراهيم(ع) با روايات قرآن كريم و متون تفسيري مورد بررسي قرار مي‌‌گيرد. سوالات اين تحقيق عبارتند از: 1- اين نگارگران تا چه ميزان در بيان تصويري معجزه، به روايت اصلي آن يعني قرآن كريم وفادار مانده‌‌اند؟ 2- گفتمان فرهنگي و هنري حاكم بر آن دوره، با نگاره‌‌هاي معجزه سرد و سلامت شدن آتش براي حضرت ابراهيم(ع) چه رابطه‌‌اي دارد؟اين تحقيق به روش توصيفي، تطبيقي و تحليلي انجام شده و اطلاعات و نمونه‌‌هاي مطالعاتي با استفاده از منابع كتابخانه‌‌اي و اينترنتي گردآوري شده است. با مطالعه و تحليل محتوايي اين نگاره‌‌ها مي‌‌توان پي‌‌برد كه معجزه به‌‌تصوير درآمده از حضرت ابراهيم با توجه به عناصر تصويري به‌‌كار رفته در نگاره‌‌ها، روايت و مضمون نگاره‌‌هاي مورد مطالعه، گاه مانند قرآن و متون تفسيري، تصوير شده است و گاه داراي تفاوت‌‌هاي موردي با متون تفسيري هستند. نگارگران به فراخور بينش و دريافت خويش، عناصر تصويري را در نگاره‌‌هاي خود رقم زده‌‌اند و حاكمان در جهت مشروعيت بخشيدن به حاكميت خود از آن بهره برده‌‌اند.