تقابل دو نظريه مُثُل و تجريد در فلسفه ي اسلامي و ثمرات هستي شناسانه و معرفت شناسانه ي آن دو

بي‌ترديد يكي از مباحث مهم حوزه معرفت‌شناسي در فلسفه ي اسلامي، نحوه ي حصول ادراكات كلي براي انسان است. از آن‌جا كه عنصر اساسي تمايز‌بخش انسان از ساير موجودات، تعقل به‌ شمار مي‌آيد توانايي ادارك معقولات براي انسان، نزد هر فيلسوفي امري مسلم است. اما در نحوه حصول ادراكات عقلي ميان حكما اختلاف ديدگاه وجود دارد. ريشه اين اختلاف ديرينه، تفاوت نظر ميان افلاطون و ارسطو در نحوه وجود امر كلي است. هدف از نگارش اين پژوهش بررسي تفاوت‌هاي ميان اين دو مبنا و ثمرات فلسفي اين دو نظريه در مباحث مختلف فلسفي مي‌باشد. در اين نوشتار به روش توصيفي- تحليلي، كوشش شده است تا ابتدا نظر قائلين به نظريه «مُثُل» و همچنين قائلين به نظريه «تجريد» به روشني تبيين گردد و سپس ثمرات فلسفي قائل شدن به هر دو نظريه را در هر دو ساحت هستي شناسي و معرفت شناسي نشان داده شود. گفتني است كه داوري ميان اين دو نظر از عهده ي اين مقاله خارج است.